Önce ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden, Başbakan Ahmet Davutoğlu’nu iki kez aradı. Ancak yetmemiş olacak ki, bu kez ABD Başkanı Barack Obama, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı aradı. Beyaz Saray tüm telefon konuşmalarından sonra, konuşmaların içeriğini açıkladı, “Türklere Irak’taki askerlerini çekmelerini söyledik” dedi. Ama Beyaz Saray’ın, üstelik yazılı olarak yaptığı açıklamalara rağmen, Başbakan Davutoğlu “ABD Başkan Yardımcısı bize asker çekin demedi” diye konuştu.

HER ŞEY BAŞİKA’YA EK ASKERİ BİRLİKLE BAŞLADI

Ankara ile Washington hattındaki Irak gerginliği, Türkiye’nin Başika askeri eğitim kampına önce asker gönderip, ardından geri çekmesi ile başladı. Türkiye, 5 Aralık’ta gönderdiği askerleri 14 Aralık’ta geri çekti ama bu çekilme, ne Bağdat yönetimini, ne de Washington’u tatmin etmedi. ABD yönetimi, Bağdat ile Ankara arasında kriz haline gelen konuyu çözmek için telefon diplomasisine başladı. ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden son beş gün içinde iki kez Davutoğlu’nu, bir kez de Irak Başbakanı Abadi’yi aradı. ABD Başkanı Barack Obama da bir kez Erdoğan’la telefonla konuştu. Beyaz Saray, her görüşmenin ardından, görüşme konularına ilişkin yazılı açıklama yaptı

İLK AÇIKLAMA: IRAK’IN EGEMENLİĞİ’NE VURGU

Biden’ın Davutoğlu ile ilk telefon görüşmesinin ardından yapılan açıklamada, krizin çözülmesi istendi. Diplomatik bir ifade kullanılan bu ilk açıklamada “Türkiye ve Irak’ın diyaloğu arttırıp gerilimi düşürmesi şu anda her zamankinden önemli. ABD, Irak’ın itoprak bütünlüğüne saygı duyuyor. Türkiye’den de aynısını bekliyoruz” denildi.

Ancak Ankara’ya yönelik asıl mesaj, Biden’ın Irak Başbakanı El Abadi ile yaptığı görüşmeden sonra yapılan yazılı açıklamada yer aldı. Beyaz Saray’dan Biden-Abadi görüşmesinin detaylarına ilişkin verilen bilgi notunda, Başika’daki askerlerin çekilmesinin istendiği açıkça ifade edildi. Bilgi notunda aynen şöyle denildi;

“Başkan Yardımcısı ABD’nin Irak’ın toprak bütünlüğü ve egemenliğine bağlığını tekrar eder ve Türkiye’ye de, Irak’taki Irak hükümeti tarafından onaylanmayan tüm askerlerini geri çekerek aynı şekilde davranma çağrısında bulunur.” (The Vice President reaffirmed the United States’ commitment to Iraqi sovereignty and territorial intergrity and called on Tureky to do the same by withdrawing any military forces from Iraqi territory that have not been authorized by the Iraqi government.)

OBAMA DAHA AÇIK SÖYLEDİ

Biden’in, Iraklı Başbakan ile yaptığı telefon görüşmesinden sonra verdiği mesajı, ABD Başkanı Obama, Erdoğan ile telefon görüşmesinin ardından çok daha açık, hatta diplomatik dilde “sert” olabilecek ifadelerle verdi. Obama görüşmesinden Beyaz Saray’dan görüşmeye ilişkin yayınlanan yazılı bilgi notunda ABD Başkanı’nın, Türkiye’den Irak’taki Türk askerlerini çekmesini “istediği” vurgulandı. Açıklamada aynen şöyle denildi;

“ABD Başkanı, Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan aralarında Irak’taki Türk askeri kuvvetlerinin geri çekilmesine devam edilmesinin de olduğu, Irak’la gerilimi düşürmek için ek adımlar atmasını istedi.”

ABD YAZILI AÇIKLAMA YAPTI, DAVUTOĞLU “ASKER ÇEKİN DEMEDİ” DEDİ

Hem Biden’ın telefon görüşmelerine, hem de Obama’ın Erdoğan’la görüşmesine ilişkin Beyaz Saray’dan yapılan yazılı açıklamalara rağmen, Başbakan Davutoğlu, ABD Başkan Yardımcısı’nın “asker çekin demediğini” açıkladı. Brüksel dönüşü gazetecilere açıklama yapan Davutoğlu, kendisine Biden’ın “asker çekin” açıklamasının hatırlatılması üzerine şöyle konuştu;

“Biden’in böyle bir açıklaması gelmedi bana. Biden ile iki görüşme yaptım hiçbirinde bana askerleri çekmemiz gerektiğini söylemedi. Ama ‘Irak hükümeti ile uzlaşarak bunu yürütürseniz iyi olur’ dedi. Hepimiz bunu istiyoruz. Ama şu gerçeği kabul etmek durumundayız. Türkiye’nin sınır güvenliği sınır ötesinden başlıyor. Muhatabımız devletler Irak ve Suriye sınırlarını kontrol edemiyor”

Kaynak: Zeynep Gürcanlı | Sözcü