Türkiye’nin en önemli meyve sebze üretim merkezlerinden olan Antalya’da Rusya krizinin etkileri devam ederken soğuk havalarla birlikte sebze meyve fiyatları uçuşa geçti. Halde dolmalık biberin fiyatı 5 liraya kadar çıktı. Domatesin fiyatı ise 3 buçuk lira oldu. Kabak, 2 lira 60 kuruş, patlıcan ise 3 lira 80 kuruştan satılıyor.

Antalya’da yeni yılın ilk gününden itibaren soğuk hava etkili oldu. Bu durum örtü altı üretim yapan çiftçileri zor durumda bıraktı. 3 ile 4 günde ürün alana çiftçinin ürün alma süresi 7 ile 10 güne kadar çıktı. Bu durum toptancı haline ürün girişinde aksamalara neden oldu. Durum böyle olunca ürün fiyatlarında da yükselme oldu. Soğuk havalardan olumsuz etkilenen üreticiler, ürün fiyatlarının artmasından memnun.

FİYATLAR DAHA DA ARTACAK

Soğuk havaların meyve sebze fiyatları üzerindeki etkileri konusunda değerlendirmede bulunan Antalya Toptancı Hal Komisyoncuları Derneği Başkanı Cüneyt Doğan, “Perşembe gününden itibaren 3 gün çok soğuktu. Çiftçiler ürünlerini korumak için çok ciddi soba yaktı. Hava sıcaklığı sıfırın altında eksi 6-7 derecelere kadar düştü. Bunun etkisi muhtemelen olacak. Olamaya başladı. Şu anda bazı ürünlerin fiyatları yükselmeye başladı. Salatalık, kabak, dolma biberler, biber çeşitleri ve patlıcan fiyatları arttı. Artmaya devam edecek. Kardan dolayı günü birlik ulaşım aksamlarından dolayı, ürünlerin gitmediği oluyor. Talebe karşılık ürün de gelmediği için fiyat oluşuyor. Soğuktan dolayı ürün gelmediği için patlıcan, salatalık ve biber çeşitlerinin tonajında düşme oluyor. Arzı azalıyor. Bundan dolayı fiyatlar yükseliyor. Kabak yılbaşında önce 1,80 liraydı şimdi 2-3 lira daha da yükselebilir. Patlıcan 2,70 liraydı, şimdi 3,5 liraya kadar satılıyor. Sivri biber 2.80 liraydı, 3,5 lira oldu daha da artması bekleniyor. Domateste bir artış olacağını tahmin etmiyorum. Çünkü domateste yetişmiş bir meyve var. Sadece hale gelecek. Domateste soğuğun etkisini daha sonra göreceğiz.” şeklinde konuştu

ÜRETİCİ MEMNUN

Sebze meyve üreticisi İsmail Erten ise üretimin yeterli olduğunu ancak ürün azlığının söz konusu olduğunu belirtti. Bunun en önemli nedeninin de iklim koşulları olduğunu ifade etti. Üretici olarak Rusya’nın bazı ürünlere ambargo koymasının kendilerini etkilemediğini aktaran Erten, “Fiyatlar gayet güzel; domates 2,5-3 lira arasında, patlıcan 3- 3,5 lira arasında, biberler 3,5-4 lira civarında, salatalık ise 1,5-2 lira civarında dolayısıyla fiyatlar beklediğimizin üzerinde seyrediyor. Bu durum üreticinin lehine. Son bir haftadır üreticiler, ürünlerinin don almaması için sabaha kadar soba yakıyor. Bu durumdan muzdarip olan üretici, ürün toplayamadı. Hale ürün az gelince fiyatlar da hem kendini koruyor hem de 50 kuruş, 1 liralık artış da söz konusu. Rusya’ya ihracat yapacakların ihtiyacını karşılayacak ürün de yok.” diye konuştu.

Soğuk havalardan dolayı fiyatların 1-1,5 ay daha yüksek olacağına dikkat çeken Erten, domates, patlıcan ve biber çeşitlerinde azalma olduğunu söyledi. Önceden 3-4 günde toplanan ürünlerin soğuk havalardan dolayı 1 hafta 10 gün gibi bir sürede toplandığını açıkladı. Fiyatların bu seviyede olmasının çiftçiye kazandıracağını kaydetti. Rusya’nın ambargo uyguladığı ürünlerle ilgili de değerlendirme yapan Erten, Rusya’nın ambargo uyguladığı domates fiyatının ülkede arttığını ifade etti. Üretim merkezi olan Türkiye’nin Rusya’nın çevresindeki tüm ülkelere ihracat yaptığını kaydetti.

Vatandaşın fiyatların yüksek olmasından dert yakınması konusunu değerlendiren Erten, “Vatandaş yılın 11 ayı meyve ve sebzeyi ucuza yiyor. Bir ay da biraz pahalı yesin. Fiyatı yüksek olan patlıcanı ağustos ayında kurutup kenara koysun, bu ay da kurutulmuş patlıcan yesin. Bu da artık lüks sınıfına giriyor. Yenilecek ya da yenilmeyecek diye tartışılmaması lazım. Üreticinin çektiği eziyetleri görenler, bu ürünlerin ucuza satıldığını bile söylerler. Çok pahalı da değil; patlıcan 3-3.5 lira alıcı bunu İstanbul’da 6,5 liradan aşağı yiyemez. Domates 3 liraya kadar satılıyor. Alıcı bunu İstanbul’da 4-5 liraya kadar yiyecek. Bedava olan bir ürün bile İstanbul’a kadar 1 lira masrafı oluyor.” şeklinde konuştu.

Tüketicinin fiyat artışlarını normal görmesini isteyen Erten, “Birazcık da kazanmamıza biraz anlayış göstermeleri lazım.” dedi.

Ürünlerin pazarlarda çok yüksek fiyata satılmasının nedenleri arasında denetim eksikliklerinin olduğunu ifade eden Erten, üreticilere de pazarlarda yer verilmesi gerektiğini söyledi. Erten, Antalya’da bile üreticilere pazarda yer gösterilmediğini kaydetti. Pazarlarda kontrol mekanizmasının çalışmadığını sözlerine ekledi.

TABLO

Antalya Toptancı Hali Günlük Fiyat Listesi’ne göre; 4 Ocak’ta bazı ürünlerin satış fiyatı şu şekilde oldu: (kg/TL)
Renkli dolmalık biber: 4,00-5,00
Sivri biber: 3,20-3,70
Domates: 2,80-3,50
Çeri domates: 4,50-5,50
Salatalık: 1,60-2,20
Kabak: 2,20-2,60
Patlıcan: 3,00-3,80
Yeşil soğan: 7,00-8,00
Elma: 2,00-2,50
Limon: 2,00-2,50
Mandalina: 1,00-1,50
Portakal: 0,50-1,00