Cezayir merkezli internet haber sitesi Al Watan’ın Nisan ayı ortasında, Türkiye ve Suriyeli yetkililerin Cezayir’in arabulucuğunda bu ülkede bir araya geldiği yönündeki iddiayı değerlendiren Kabalan, şunları söyledi:

“Kişisel olarak Türkiye ve Suriye arasında, en azından üst düzeyde, doğrudan bir görüşme yapılmış olabileceğine dair şüpheliyim. (Alt düzeyde) Görüşmeler gerçekleştirilmiş olabilir. Buna dair bir kanıtım yok ancak bazı tür mesajların bazı aracılar tarafından Türkiye ile Suriye arasında aktarılmış olması beni şaşırtmaz. Ancak bunun (doğrudan görüşmelerin) hem Türkiye hem de Suriye’nin çıkarına olduğunu düşünüyorum.”

İLİŞKİLERİN NORMALLEŞMESİ GEREKLİ

Şam merkezli düşünce kuruluşu “Suriye, Stratejik Türkiye Çalışmaları Merkezi”nin başkanı da olan Kabalan, “iki ülke arasındaki ilişkilerin iyileşmesi mümkün mü” sorusunu yanıtlarken, “bunun sadece mümkün değil gerekli olduğunu da” belirtti.

Kabalan’ın bu konudaki düşünceleri ise şöyle:

“Türkiye bu savaştan siyasi, ekonomik ve sosyal olarak zarar gördü. Türkiye, AB ve Arap dünyası içinde Türk hükümetini, Suriye’de akan kanı durdurmada pozitif bir rol oynamaya çağıran sesler yükseliyor. AK Parti içinde de bu sesler var. Terörizme karşı birleşik bir cephe kurmanın insanlığın yararına olduğunu düşünüyorum. İnanıyoruz ki, Türkiye’nin teröristleri Suriye’ye, kendi sınırından sokmaya son vermeden, Suriye’deki akan kan bertaraf edilemez.”

TÜRKİYE ADIM ATARSA, SURİYE HOŞ KARŞILAR

Kabalan, Türkiye’nin adım atması durumunda Suriye’nin de buna karşılık vereceğini savunuyor: “Eğer Türkiye samimi olarak Suriye’ye yönelik tutumunu değiştirir, pozitif bir rol oynar ve yeni bir sayfa açarsa, inanıyorum ki Suriye yönetimi, tüm dargınlıklara rağmen böyle bir şeyi hoş karşılayacaktır.

“İlişkilerin normalleşmesi için Suriye’nin Türkiye’den beklentisi ne?” sorusunu cevaplandırırken Kabalan, “temel şartın teröristlere desteğin kesilmesi olduğunu” söylüyor ve ekliyor:

“Türkiye’nin atması gereken ilk somut adım, bugün de devam eden, sınırlarındaki terörist akışını durdurmaktır.”

SURİYE’NİN KUZEYİNDE ÇOĞUNLUK ARAPLAR

Kabalan, “Suriye yönetiminin, ülkenin kuzeyinde nasıl bir yönetimin olacağı kararının savaş sonrasında verileceğini, her konunun tartışılabileceğini ancak ülkenin bölünmesine izin verilmeyeceğini” belirtiyor:

“Suriye hiçbir azınlığa devlet içinde devlet sahibi olmaya izin veremeyecektir. Bu, ülkeyi parçalamak demektir. Ülkeyi kantonlara ayırmak kabul edilemez. Bu arada Suriye’nin kuzey ve kuzey doğusunda Kürtler çoğunluk değildir. Araplardır çoğunluk. Bu bölgedeki herhangi bir tür özerklik, federasyon sadece Kürtlerin kararı olamaz.”

Eski Büyükelçi, savaşın bitmesi ardından federalizm dahil her konunun tartışılabileceğini söylüyor:

SAVAŞ BİTTİKTEN SONRA FEDERASYON BİLE TARTIŞILIR

“Cumhurbaşkanı’nın dediği gibi savaş sonra erdiğinde, terör bittiğinde, federasyon düşüncesi dahil her şeyi tartışmak istiyoruz. Bu, federasyonu kabul ettiğimiz anlamına gelmiyor. Ancak bunu Suriye içinde, Suriyelilerle tartışmak istiyoruz. Ülkenin bir bölümündeki bir tür özerklik ancak Suriyeliler tarafından tartışılır. Ancak ilkesel olarak, ülkeyi kantonlara bölmek, bütün ülkeyi parçalamanın ilk adımıdır.”

PYD’nin açıklamalarında ülkenin bölünmesinin savunulmamasıyla ilgili Kabalan, “Kelimelerle oynuyorlar” diyor ve ekliyor:

“Suriye, Irak’ın kuzeyinde olanın Suriye’de de olmasına izin vermeyecektir. Bu, İsrail ve Amerika’nın yıllardır savaşla yapamadığının Suriyelilerin eliyle yapılması olacaktır.

KÜRTLERİN DEVLET İÇİN ÇABALADIĞI AÇIK

Bununla birlikte Kabalan, bölgede Kürtlere bir tür özerkliğin tartışılabileceğini söylüyor:

“Kürtlerin genel olarak kendi devletlerini kurmak için çabaladığı açık. Bazen silahlı mücadeleyle, bazen siyasetle…Türkiye, İran, Irak ve Suriye, aralarındaki en sert anlaşmazlıkların ve hatta çatışmaların olduğu dönemlerde dahi, bağımsız bir Kürt devletinin çıkarlarına aykırı olduğuna dair bir uzlaşma içindeydi. Bana göre, bu dört ülke, bölünme olmadan Kürtlere bir tür özerlik vermeyi kabul edebilirler. Kişisel olarak, Kürtlerin kaygılarının azaltılması için böyle bir tavizin verilebileceğini düşünüyorum. Ancak bu, devletin altı oyulmadan yapılabilir. Ve bu anlaşma, diyalog ve müzakereyle gerçekleştirilebilir; silahlı mücadeleyle ya da Amerikalılar, Fransızlar, İngilizler vs. ile ittifak ile değil.”

ŞAM YÖNETİMİ ABD-PYD İLİŞKİSİNDEN RAHATSIZ

Bunun üzerine sorduğumuz “Yani, ABD ile PYD arasındaki ilişkiden rahatsız mısınız?” sorusuna Kabalan “Kesinlikle” cevabını veriyor, Suriye yönetiminin ve bütün Suriyelilerin rahatsız olduğunu söylüyor ve ekliyor:

“Amerikalılar ve Amerikalılarla ittifak kuranlar, ülkenin geleceğinde hiçbir pozitif ve yapıcı rol oynayamaz.”

Türkiye’nin Suriye politikasını temelden değiştirmeyeceği ama PYD-YPG’ye karşı Suriye yönetimi ile işbirliğine gideceği yönündeki iddialara ilişkin ise Kabalan’ın değerlendirmesi şöyle:

“Bu ancak, eğer Türk hükümeti ve Cumhurbaşkanı teröristlere yaklaşımını değiştirir ve somut adımlar atarsa mümkün. İlişkilerin altın çağında, Türkiye ve Suriyeli yetkililerin üst düzey toplantılarında bulundum. Hem hükümet, hem ordu, hem de istihbarat yetkililerinden yüzlerce kez şunu duydum: Suriye, terörizme karşı Türkiye ile işbirliği içinde olan birinci ülkedir. Dolayısıyla eğer Türkiye tutumunu ve pozisyonunu değiştirirse, Türkiye ve Suriye’nin her konuda, özellikle de bölgenin güvenliği, toprak bütünlüğü ve istikrarı konusunda işbirliği yapmaması için bir neden göremiyorum.”

Kaynak: BBC Türkçe