2005 yılında 1 milyar dolar seviyesini geçen toplam dış yatırımların 2013 yılında 40 milyar dolar seviyesini geçtiğini belirten Kadir Has Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sedat Aybar, Türk şirketlerinin yurtdışına daha fazla yatırım yapmasının çeşitli iç ve dış etkenlere dayandığını söyledi.

YURT İÇİNDEKİ REKABET SONUCU YERLİ İŞ ADAMINI KAÇIRIYOR

Türk şirketlerinin 1980’li yılların başından itibaren ihracat odaklı politika aracılığıyla uluslararası rekabet edebilirliğini geliştirdiğini ifade eden Aybar, 2000’li yıllardaki özelleştirme furyasının yurtiçi doğrudan yabancı yatırımları artırdığını ve Türk şirketlerinin iç pazarda karşılaştıkları rekabet sonucunda yüzlerini yurtdışına dönerek daha kârlı fırsatlar aramak zorunda kaldığını dile getirdi.

Şirketlerinin yurtdışına yaptıkları 40 milyarlık dolar yatırımın büyük çoğunluğunun holdingler tarafından gerçekleştirildiğinin altını çizen Aybar, “2008 yılındaki ekonomik gerilemeye karşın, Türk holdingleri elektrik ekipmanı, elektronik, dayanıklı tüketim malları, otomotiv ve diğer sektörlerde daha düşük fiyatlarla pazar paylarını artırmaya devam ettiler.

Türk Lirası’nı Amerikan Doları ve Euro karşısında aşırı değerli tutma politikası, üretimdeki ara ürünlerin ithalat maliyetlerini düşürerek bu şirketlerin rekabet güçlerine katkıda bulundu. Her iki etken de büyük şirketlerin satış ve kârlarını olumlu yönde etkiledi.” dedi.

Yatırım yapan holdinglerin tek bir şirket sayıldığında, toplam yabancı varlıkların yüzde 56’sına sahip olduklarını söyleyen DEİK Başkan Yardımcısı Ayhan Zeytinoğlu ise yatırım yapılan sektörlerde petrol ve doğalgaz sektörünün yüzde 13’le ikinci sırada olup üçüncü sırada yüzde 10’la altyapı sektörünün geldiğini kaydetti.

Bazı holdinglerin Avrupa krizinden sonra değer kaybeden şirketlerden faydalandığına dikkat çeken Zeytinoğlu, bu duruma örnek olarak Doğuş Grubu ve Koç Holding’in Yunanistan ve Hırvatistan’da marina satın almasını ve Koç Holding Güney Afrikalı Defy ve iştiraklerini satın alarak dayanıklı tüketim malları işini Sahra altı Afrika’ya doğru genişletmesini gösterdi.