MOSKOVA (AA) - Hakan Ceyhan Aydoğan - Yelena Teslova - Rus uzmanlar, Ukrayna'nın doğusundaki olayların ülkenin federal yönetime geçmesiyle sona ereceğini savunuyor.

Ukrayna'nın doğu kentlerinde yaşanan olayları AA muhabirine değerlendiren Rus uzmanlar, Ukrayna krizinde konuşulması gereken asıl konunun bu  ülkenin toprak bütünlüğünün tehlikede olması değil, federal bir yapının oluşturulması sorunu olduğunu ileri sürüyor. 

Uzmanlar, Rusya'nın ekonomik nedenlerden, Ukrayna'nın güneydoğusuna yardım edemeyeceğini savunurken, Moskova yönetiminin ülken bu ülkenin doğusunu topraklarına katmak gibi bir niyetinin olmadığını iddia ediyor.

Rus uzmanlar, Ukrayna krizinden çıkış yolunun federal sisteme geçmek olduğu görüşünde birleşiyor.

- Rusya, ekonomik nedenlerle Ukrayna'nın doğusuna yardım edemez

 Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) Entitüsü Direktörü Konstantin Zatulin, Rusya, ekonomik nedenlerden dolayı Ukrayna'nın doğusuna yardım edemeyeceğini söyledi. 

"Ufukta Ukrayna'nın dağılması gibi bir ihtimal" görünmediğini dile getiren Zatulin, Kiev yönetiminin, politik diyalog seçeneği yerine güç kullanarak, gelecekteki istikrarsızlık için tüm şartları oluşturduğunu öne sürdü.

Zatulin, "asıl sorunun Ukrayna'nın toprak bütünlüğünün tehlikede olması değil, federal bir yapının oluşturulması olduğunu" savunarak, şöyle devam etti: 

"Ukrayna'da eyaletlere, kendi yöneticilerini seçme hakkı, istedikleri dilde konuşma hakkı ve bütçe eşitliği verilmeli. Ancak ekonomiyi ve politikayı elinde tutan zümre, yönetime halk tarafından seçilmişlerin gelmesinden korkuyor. Ukrayna'da asıl entrika topak bütünlüğü değil, federal yapıya geçiş konusu etrafında dönüyor."

- Federal sistemle, yönetimde doğu eyaletlerinde temsilciler de yer alacak 

Rusya Stratejik Araştırmalar Merkezi Uzmanı Boris Nemenskiy, Ukrayna'nın devlet yapısını değiştirerek federal sisteme geçmesi durumunda  ülkenin toprak bütünlüğünü en az birkaç yıl daha uzacağını öne sürdü.

Nemenskiy, Rusya'nın teklif ettiği federal modelle, "Yönetimde sadece batı bölgelerinin değil, son günlerde olayların yaşandığı güney ve doğu eyaletlerinde temsilcilerinin de yer alacağı bir sisteme" geçilmesinin kastedildiğini belirtti.

Ukrayna'nın, coğrafi açıdan istikrarsız bir üke olarak kalacağını iddia eden Nemenskiy, Kremlin'in, "Ukrayna'nın toprak bütünlüğünden" yana olduğunu vurguladı.   

Ukrayna yönetiminin istikrarın oluşmaması için her şeyi yaptığını öne süren Nemenskiy, "Bu insanlar (Ukrayna yönetimi) herhangi bir taviz vermek niyetinde değil. Ukraya'nın doğusunu anlaşılabilecek bir taraf olarak kabul etmiyorlar ve olayları güç kullanarak çözmek gerektiğini düşünüyorlar"değerlendirmesinde bulundu. 

Nemenskiy, Kiev'in mevcut tutumunun Ukrayna'yı bir iç savaşa sürükleyebileceğine vurgu yaparak, böyle bir durumda oluşması muhtemel senaryoyu şu ifadelerle anlattı:

"Ülke en az ikiye bölünebilir ve sadece başlangıçta ikiye bölüneceğini düşünüyorum, ileride batı kısmı da kendi yolunu çizmek isteyebilir Üçüncü bir ihtimal, Kiev yönetimi üç büyük doğu eyaleti olmadan ülkenin üniter yapısını korumayı başarırsa Ukrayna'dan ayrılan bu üç büyük bölge Kırım örneğinde olduğu gibi Rusya'ya bağlanmak isteyebililir."

-Ukrayna'da Rusça'nın resmi dil olmaktan çıkartılaması 

Rusya Parlamentosu'nun alt kanadı Duma BDT ilişkileri ve Avrasya Entegrasyonu Komisyonu Birinci Başkan Yardımcısı Vladimir Nikitin, Ukrayna'da Rusça'nın resmi dil olmaktan çıkartılmasının olayların fitilini ateşlendiğini öne sürdü.

Ukrayna'da ve Kırım'da yaşananlardan Kiev yönetimini sorumlu tutan Nikitin, ülkenin doğusunda yaşananları "yönetimi kabul etmeyen Rus halkının manevi ve fiziki olarak özgürlük savaşı" olarak nitelendirdi.

Nikitin, "Kiev'in meşru olmayan yönetimi olayları daha da zorlaştırmak için elinden geleni yapıyor. Ukrayna ekonomik olarak zayıf bir ülke, politik olarak da aynı durum söz konusu, yaşanan bu olaylar manevi olarak da büyük yaralar oluşturdu. Ülkenin yaşadığı krizden en mantıklı çıkış yolu federal sisteme geçmek olarak görünüyor" diye konuştu.

- Anketler, Rusların bakış açısının değiştiğini gösteriyor

Rusya'nın önemli araştırma şirketlerinden birinin yaptığı son kamuoyu yoklaması, Ukrayna'da yaşanan olaylardan sonra Rus halkının, Kiev'e ve Batı'ya olan bakış açısının değiştirdiğini gösteriyor.

21-24 Mart tarihlerinde 45 bölgede ve 130 şehirde yapılan çalışmaların sonucuna göre, "Ukrayna'ya olan bakış açınız nasıl" sorusuna ocak ayında, "temelde iyi" cevabı verenlerin sayısı yüzde 50 iken, mart sonunda bu oran yüzde 31'e düştü. Aynı soruya "çok kötü cevabı" verenlerin sayısı ise yüzde 4'ten, yüzde 15'e yükseldi.

Rusların, batı komşularındaki olaylardan sonra ABD hakkındaki düşünceleri de farklılaşmış. Anket, "Temelde iyi cevabı" yüzde 41'den, 25'e düşerken, "çok kötü" cevabı yüzde 8'den 20'ye çıktığını ortaya koydu.

Rus halkına AB'ye bakış açısı sorulduğunda ise ocak ayında yüzde 50 olan "temelde iyi" cevap oranı, mart ayında yüzde 31'e düştü. "Çok kötü" cevabı ise yüzde 4'den yüzde 15'e çıktı.