AKP’nin 14 yıllık iktidarı birçok alandaki talanı gözler önüne sererken bu dönemde ortaya çıkan ‘yandaş sermaye’nin yükselişi ise dikkatlerden kaçmıyor. Bu gruplara devletin tüm imkanları seferber edilerek ‘ihale fırsatları’ sunuluyor. AKP’nin iktidara geldiği günden bu yana ‘devasa oranda’ büyüyen şirketlerin başındaki isimlerin ortak özellikleri ise AKP ve Erdoğan’a çok yakın olmaları bazılarının ise akrabalık ilişkilerinin bulunması. Medyadan çevre katliamı olarak bilinen maden projelerine kadar birçok alanda öne çıkan bu şirketler, iş cinayetlerinden yolsuzluğa kadar haklarında bir sürü iddia bulunmasına karşın hukuki olarak ciddi yaptırımla karşılaşmıyor. AKP’nin ‘hayırsever, vatansever, milletsever…’ methiyelerine mazhar olan bu isimler kamuoyunda ‘Bu milletin a…ına koyacağız’ sözleriyle tanınırken birçoğu da 17-25 Aralık Yolsuzluk tapelerinde servetlerine nasıl servet kattıklarını anlatıyor. AKP döneminde ‘Yürü ya kulum…’ denen şirketlerin nasıl ‘büyüdükleri’ni kanıtlarıyla sunuyoruz.

CENGİZ İNŞAAT

AKP iktidarıyla birlikte hızla yükselen şirketlerden bir tanesi de Cengiz Holding. Yolsuzluk tapelerinde ‘Bu milletin a…ına koyacağız’ diyerek ‘vatan-millet’ sevgisini ortaya koyan AKP’li işadamı Mehmet Cengiz’in sahibi olduğu Cengiz Holding de doğayı katleden projeleri yürüten şirketlerden. AKP döneminde aldığı ihalelerle ihya olan Cengiz Holding, Artvin Cerattepe’ye yapılmasına halkın direnişle tepkisini gösterdiği altın madenini de yapan şirket. 424.4 milyon liralık vergi borcu silinen Cengiz Holding’in inanılmaz yükselişi, bu holding ile AKP arasındaki sıkı bağı ve ilişkiyi de gözler önüne seriyor.

Cengiz Holding’in AKP döneminde aldığı 10 büyük ihale şöyle:

Eti Bakır (2004),
Eti Alüminyum (2005),
Ankara-İstanbul Hızlı Tren İnşaatı (2006),
Ilısu Barajı (2007),
Ordu Havaalanı (2011),
Maltepe Sahil Düzenlemesi (2012),
Boğaziçi ve Akdeniz Elektrik Dağıtım (2013),
Üçüncü Havaalanı,
Ankara-Sivas Hızlı Tren Projesi,
Mersin Akkuyu Nükleer Santrali.

LİMAK GRUP

Limak Şirketler Grubu, 1976 yılında bir inşaat firması olarak faaliyetlerine başladı. Limak İnşaat AKP’nin iktidar olmasıyla ‘yükselişe geçen’ şirketlerin başında geliyor. Limak grubu ‘havuz medyası’ olarak bilinen oluşumun öne çıkan bileşenlerinden. Yüzlerce büyük projenin ihalesini alan şirket, Bölge illerindeki inşaat, enerji, medya ve turizm alanında yatırımlar yaptı. Doğayı katleden projelere attığı imza ile bilinen Limak Holding’in özelleştirme ihalelerinde sahneye çıkışı ise 2004 yılındaki TEKEL’le oldu. Limak Holding, Sabiha Gökçen Havalimanı’nın 20 yıllık işletmesini 3.1 milyar dolara aldı. Kolin, Limak ve Cengiz ortaklığı, Akşam Gazetesi ve SKYTURK 360 televizyonunu 60 milyon dolara satın alarak, ‘havuz medyası’ olarak nitelenen oluşuma da katılmıştı. Birçok yolsuzluk iddiasıyla anılan şirketin patronu Nihat Özdemir, dönemin Enerji Bakanı Taner Yıldız’ın elinden Enerji Oscar Ödülü’nü almıştı.

KOLİN GRUBU

Malatya’dan Gümüşhane’ye, Antalya’dan İstanbul’a kadar ülkenin neredeyse dört bir yanında baraj, HES, otoyol ve termik santral gibi onlarca proje Kolin tarafından inşa edildi ve edilmeye de devam ediyor. 3. Havalimanı ihalesini Mayıs 2013’te 22,1 milyar Euro’yla kazanan konsorsiyumda (Limak-Cengiz) yer alan diğer isimler gibi Kolin de bu tarihten sonra daha çok bilinir oldu. Kolin Şirketler Grubu, AKP’yle birlikte büyüyen, “ilgi alanları” genişleyen, ihalelerin vazgeçilmez ismi olan ve yağma projeleriyle doğayı katleden isimler sıralamasında başı çekiyor. Elektrik dağıtım şirketlerinin birer birer özelleştirilmesiyle ihalelerde Kolin-Limak-Cengiz konsorsiyumu baş gösterdi. 10 milyona yakın tüketiciye elektrik satacak işlere girip 4 büyük bölgenin ihalesini kazandılar. Bunlardan en büyüğü BEDAŞ ihalesi 2013 Mayıs ayında yaklaşık 2 milyar dolara alındı. Aynı ay Akdeniz elektrik işi de 550 milyon dolara alındı. Manisa’nın Soma ilçesine bağlı Yırca köyünde geçen yıllarda zeytinlikleri talan ederek termik santral yapılması projesine karşı çıkan köylülere saldıranlar da projenin sahibi Kolin grubunun özel güvenlikçileri olurken proje kapsamında 6 bin zeytin ağacı sökülerek çevre talanında kırılması güç bir ‘rekora’ imza atılmıştı.

ÇALIK HOLDİNG

Çalık Holding’in başındaki isim Ahmet Çalık’ın AKP’ye ve Recep Tayyip Erdoğan’a en yakın işadamlarından olduğu biliniyor. Erdoğan’ın damadı Berat Albayrak, Çalık Holding’in uzun süre genel müdürlüğünü yürüttü. Çalık grubu adından Sabah ve ATV ihalesini kazanarak söz ettirdi. Çalık grubu 5 dakika süren ihale sonucunda Sabah’ın ve ATV’nin sahibi oldu. Başbakan’ın damadının üst düzey yönetici olduğu Çalık Grubu’na, devletin malı olan Sabah-ATV grubunu 1.1 milyar dolara alması için iki kamu bankasından rekor miktarda ve ilk 3 yılı ana para ödemesiz 10 yıl vadeli kredi verildi. Halkbank ve Vakıfbank’tan toplam 750 milyon dolarlık proje kredisi kullanıldı. Katarlı medya grubu Al Wasaeel International Media Co. da 350 milyon dolar vererek Sabah-ATV’nin yüzde 25’ine sahip oldu. Böylelikle Çalık, 2008 yılında devletin parasıyla devletin televizyon ve gazetesine sahip oldu. Türkiye’nin en büyük ikinci medya grubuna sahip olduktan sonra Çalık, TOKİ’den ihale aldı, Irak’ta enerji işlerini büyüttü, Çalık grubunun uzun süre genel müdürlüğünü yürüten Berat Albayrak ise AKP’nin enerji bakanı olarak enerji alanındaki ‘tecrübesine’ resmiyet kazandırdı.

SANCAK GRUBU

17-25 Aralık tapelerinde adını en sık duyduğumuz isimlerin başında Sancak grubundan Ethem Sancak geliyordu. Sancak muhtelif zamanlarda yaptığı açıklamalarda Erdoğan’a aşkını açıkça ilan etti. Tapelerden de anlaşılacağı üzere Sancak’ın aşkı tamamen ‘duygusal’dı. AKP’nin kurduğu havuz medyasının kurmaylarından olan Ethem Sancak AKP döneminde medya alanında ‘yaptığı’ atılımla öne çıktı. Önce Kanal 24 ve Star gazetesini sahip olmasıyla adını duyuran Ethem Sancak ardından ise TMSF tarafından el konulan 360 televizyonu, Akşam ve Güneş gazetelerini girdiği ihaleler sonucu alarak havuzu doldurdu. Yolsuzluk tapelerinde ihalelerin kendisine ‘peşkeş çekilmemesinden’ şikayet eden Ethem Sancak’ın bu serzenişleri karşılıksız kalmadı ve BMC ihalesine tek başına girerek ihaleyi kazanan isim oldu. TMSF’nin 985 milyon lira muhammen bedelle satışa çıkardığı BMC’yi 751 milyon liraya satın alan Ethem Sancak böylelikle bir anda arsa zengini oldu. TSK’ya Kirpi, kamyon, belediyelere otobüs üreten BMC’yi, hazır siparişleri ve gelecekte kamu kuruluşlarına araç satma ‘tekeli’yle birlikte devralan Erdoğan aşığı Sancak İzmir Bornova’da kurulu fabrikanın 220 dönümlük arsasının da sahibi oldu.

TORUNLAR GRUP

Torunlar, AKP’nin arkasındaki dev inşaat gücü olarak tanınan Torunlar, eski Ali Sami Yen stadının arazisinde bulunan Torun Center ve Mall of İstanbul gibi büyük projelerin ihalesi bu gruba verildi. Erdoğan’ın imam hatipten arkadaşı olarak bilinen Aziz Torun’un holdingi, AKP döneminde olağanüstü büyüyen bir inşaat grubu oldu. Torunlar GYO, Emlak Konut’un ardından en büyük emlak kuruluşu ve aktif toplamı 6 milyar doları buluyor. Erdoğan’ın arkadaşının sahibi olduğu ve AKP’nin inşaat sektöründeki en önemli dayanağı olan bu şirketin adını iş cinayetleriyle duymaya alıştık. Torun Center inşaatında 6 Eylül 2014’te meydana gelen iş cinayetinde 10 işçi yaşamını yitirirken söz konusu adli soruşturmalarda bir arpa boyu yol alınamadı.

Kaynak: Can Uğur / Birgün Gazetesi