Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın damadı Berat Albayrak, Enerji Bakanı olduktan sonra TBMM’de kendi alanındaki ilk büyük yasa değişikliği TBMM Genel Kurulu’na geldi. Enerji Piyasası Kanunu’ndaki değişiklik, Yargıtay’ın “vatandaşdan alınamaz” dediği elektrik kayıp-kaçak bedellerini, bu kez yasa yoluyla vatandaşa yüklemenin yolunu açıyor.

Kayıp-kaçak bedelinin kim tarafından ödeneceği konusu, 2013’te Enerji Piyasası Kanunu TBMM’den geçtiğinde bu yana tartışma konusu. Elektrik dağıtım şirketlerinin bedeli vatandaşa yüklemesi üzerine davalar açılmış, sonuçta Yargıtay “kayıp kaçak bedeli vatandaşa yüklenemez” kararıyla, son noktayı koymuştu. Ancak Yargıtay’ın kararına rağmen dağıtım şirketleri, 1 Ocak 2016’dan itibaren faturalardaki kayıp-kaçak bedellerini “görünmez hale” getirmişlerdi.

YARGITAY KARARI, YASAYLA AŞILACAK

AKP’nin TBMM’ye getirdiği yasa değişikliği önerisiyle, Yargıtay’ın vatandaşı kurtardığı kayıp-kaçak bedelinin, bu kez yasa yoluyla, yeniden vatandaşa yüklenmesinin önü açılıyor.

Elektrik Mühendisleri Odası İzmir Şubesi, TBMM’ye getirilen yasa değişikliği konusunda geçen hafta yaptığı açıklamada, yapılmak istenenleri şöyle özetlemişti;

* 1 Ocak 2016’dan itibaren uygulanan bedellerin gizlenmesine yönelik tarifeye yasal güvence sağlanacak

* Yargıtay’ın “Kayıp kaçak bedeli vatandaşdan tahsil edilemez” kararı, yasa yoluyla yok hükmüne getirilecek

* Abonelerin açtıkları kayıp-kaçak bedellerine ilişkin davalar engellenecek

* Mahkemeye gidip, tahsil edilen kayıp-kaçak bedelinin geri ödenmesi yönünde karar alan abonelerin, bu parayı tahsil etmelerinin önü kapatılacak.

SADECE ELEKTRİK KONUSU DEĞİL; NÜKLEER ENERJİ KONUSU DA SIKINTILI

CHP, yasanın görüşüldüğü TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabi Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji komisyonunda getirilen kanun değişiklikleri konusunda muhalefet şerhi koydu. CHP’nin koyduğu muhalefet şerhinde, yasanın sadece elektrikteki kaçak-kayıp bedeli konusunda değil, çevre ve mülkiyet hakkı konusunda da vatandaşın aleyhine hükümler içerdiği vurgulandı. CHP’nin muhalefet şerhinde kayıp-kaçak bedellerinin vatandaşa yüklenmesine yönelik itirazın yanısıra, şu itirazlar da bulunuyor;

* NÜKLEER ENERJİ İÇİN SAHİLLERE VE ZEYTİNLİKLERE EL KOYACAKLAR

Başta Akkuyu olmak üzere, nükleer tesisi kurmak için kıyı ve sahillere, askeri arazilere, yasak bölgelere ve zeytinlik sahalara, farklı kanunlara istisna hükümler getirilerek girilmesinin önünü açacaktır. Bu amaçla, Kıyı Kanunu ve Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanunda istisna hükümler getirilmektedir.

* YARGITAY’IN KAYIP KAÇAK KARARI ÇÖKERTİLECEK

Teklif ile AKP, halkın yararına sonuçlanan mahkeme kararlarını uygulamamak için, hukuksuz yasalarla adalete duvar örmektedir. Yargı kararları kanunla çökertilmeye çalışılmaktadır. Teklif yasalaştığı takdirde, Yargıtay'ın vermiş olduğu kayıp-kaçakların hukuksuzluğunu gösteren yargı kararları hiçe sayılacak, kayıp-kaçak bedelleri bu defa yasa zoruyla alınacak ve bugüne kadarki kayıp-kaçak bedelleri yaklaşık 36 milyon aboneye geri ödenmeyecektir. 21 elektrik dağıtım şirketi bünyesinde, sadece bir yıl içinde, 2013 verileriyle, 5.85 milyar TL'lik kayıp kaçak bedeli oluşmuş, bu şirketlerin toplam elektrik dağıtım bedeli ise 3.5 milyar TL'de kalmıştır. Teklif yasalaşırsa, devam eden kayıp-kaçak davalarına ve tüketici hakem heyetlerindeki başvurularda da kayıp-kaçağın iptali ya da iadesine ilişkin başvurular sonuçsuz kalabilecektir. Teklif, mahkemelerin ve tüketici hakem heyetlerinin yetkisi üzerinde kısıtlayıcı bir düzenleme getirmeyi amaçlamaktadır. Mahkemeler ve tüketici hakem heyetlerinin denetleme yetkisinin, itiraz edilen bedellerin düzenleyici işlemlere uygunluğunun denetimi ile sınırlanması hukuk devleti ilkesi ile bağdaşmamaktadır. Bu teklif, yargı önünde hak arama özgürlüğüne, kazanılmış haklara açıkça aykırıdır. Teklif, kayıp-kaçak bedellerinin tümüyle hukuksuz olduğu iddiasıyla dava yoluna gitme yolunu tıkamakta, artık tarifenin yüksekliği iddiasıyla dava yoluna gidilebileceğini ifade ederek hak arama ve yargı yolunu kısıtlamaktadır. Düzenleme yasalaştığında, bu bedellere ilişkin itirazlar, şirketlerin tarife ve gelirlerinin EPDK'nın düzenleyici işlemlerine uygunluğunun denetimiyle sınırlı olacaktır.

* ÇEVRE MEVZUATINA AYKIRI YAPILAŞMAYA AF GETİRİYORLAR

Elektrik Piyasası Kanun Teklifi ile AKP, çevre mevzuatına tümüyle aykırı büyük yapılaşmalara 2019 yılına kadar cezadan muafiyet getirecek, ÇED mevzuatından istisna tutulacak yapılarla doğa talan edilecektir. Teklifle, nükleer enerji için çevre talanına imza atılmakta; kıyı ve imar, çevre mevzuatına aykırı hareket edilerek istisnalar getirilmektedir. Bu düzenleme, Anayasamızın 56'ncı maddesinde yer alan “Herkes sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir. Çevreyi geliştirmek, korumak ve kirliliği önlemek devletin ve vatandaşların ödevidir” hükmüne aykırıdır, devlet kendi yazdığı mevzuata uymayarak, çevre hakkını gözetmeyerek kamu yatırımlarını sürdürmeye ve özelleştirme politikası yürütmeye zorlanacaktır.

* TRT’YE PARA VERMEYE DEVAM EDECEĞİZ

Elektrik Piyasası Kanun Teklifi ile AKP, faturalardaki TRT katılım payının kaldırılmasına karşı çıkmış, 2013 yılı verileriyle, her yıl vatandaşın 800 milyon Lirasını almaya devam edecektir.

* ACELE KAMULAŞTIRMA KARARLARI GENİŞLETİLİYOR

Teklif, alışkanlık haline getirdiği “acele kamulaştırma” kararlarını genişletmekte, yurttaşların mağduriyetlerini arttırmaktadır. Buna göre; özel mülkiyete konu taşınmazlar yenilenebilir enerji kaynak alanı olarak belirlenmesi halinde, söz konusu alanlar üzerinde 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 27 nci maddesi uyarınca acele kamulaştırma yapılabilecektir.

* 36 MİLYON ABONENİN ELEKTRİK FATURASI KABARACAK

Kanun teklifi, yaklaşık 36 milyon abonenin elektrik faturalarındaki yükleri katlamanın yolunu aramaktadır.

Kaynak: Zeynep Gürcanlı / Sözcü Gazetesi