Göreve gelir gelmez yerli kömüre dayalı enerji santrallerini destekleme ve teşvik etme kararı alan Enerji Bakanı Berat Albayrak'ın kömür ısrarı nedeniyle elektrik faturalarının yüzde 19 ila yüzde 29 oranında zamlanabileceği uyarısı geldi. Uyarı, çevre konusunda ciddi araştırmalar yapan TEMA Vakfı, Greenpeace ve Bağımsız Doğa Koruma Kuruluşu WWF'den geldi.

İŞ GÜVENLİĞİ SORUN YARATIR

Çevreciler dışında, ayrıca iş güvenliğinde ciddi sorunlar yaşayan Türkiye'de kömür madenlerinin artmasıyla birlikte yeni maden facialarıyla karşılaşılabileceği belirtiliyor. Çevre örgütleri, Meclis'ten geçen elektrik yasasının onaylanması halinde elektrikteki kayıp kaçağın dürüst vatandaşa yüklenmesinin yanı sıra elektrik faturalarının da ciddi ölçüde kabaracağını belirledi.

ZAM KAÇINILMAZ OLACAK

Çevre örgütlerinin raporunda, yeni elektrik yasasının yerli kömürden üretilecek elektrik için alım garantisi ve şebekeye erişim önceliği tanındığına dikkat çekilirken, “Analizler, serbest piyasa fiyatına göre yaklaşık 2 kat pahalı olan kömür santrallerinden alım garantisinin yıllık maliyetinin 1.1 milyar dolar olacağını ve elektrik fiyatının yüzde 19 artacağını gösteriyor. Eğer linyit santrallerinde üretilen elektrik miktarı resmi hedeflerdeki 57 terawatt saate ulaşırsa, maliyet 2 milyar dolara, elektrik fiyatlarındaki artış da yüzde 29 seviyesine ulaşabilir” tespiti yapıldı.

Raporda, son 13 yılda yeni konut ve sanayi alanlarının inşasıyla 2.4 milyon hektar tarım arazisi, enerji ve madencilik yatırımlarıyla da 400 bin hektar orman alanının yok olduğuna dikkat çeken çevre örgütleri, yeni maden sahalarının işletmeye açılmasıyla verimli toprak kaybının olağanüstü artacağını belirtti.

ÇİFTÇİ KÖYÜNÜ TERK EDECEK

Raporda, sadece Konya Karapınar ve Karaman Ayrancı'da tespit edilen 1.8 milyar tonluk kömür sahasının geliştirilmesi, Konya Havzası'nda 20 bin hektar tarım alanında verimli üst toprağın sıyrılıp yok edilmesi ve hafriyatın başka tarım alanları üzerine dökülmesiyle hektarlarca tarım alanının yok olacağı belirtildi. Rapora göre, kömür santralleri nedeniyle sadece bu bölgede 5 bin çiftçi şehirlere göç etmek zorunda kalacak tarımda yüzde 70'e varan verim kaybı yaşanacak ve yeraltı suları kaybolacak.

AMAÇ ŞİRKETLERİ KURTARMAK MI?

Kömür santrallerinin teşvik edilmesi ve alım garantisi nedeniyle rüzgar ve güneş gibi yenilenebilir enerji yatırımlarının önünün kapanacağı, kömür santrallerinin dönüşüm zorluğu nedeniyle Türkiye'nin enerjideki yeni gelişmelere kolay uyum sağlayamayacağı uyarısı yapılan raporda, kömür santrallerine banka borçlarının arttığı bir dönemde yeni yasa çıkarılıp teşvik sağlanması dikkat çekici bulundu. Raporda şöyle denildi:

TERMİK SANTRALLER SIKINTIDA

“Son yıllarda elektrik fiyatları tüketici lehine düşüş eğilimi gösteriyor. Bu düşüş sonucunda başta özelleştirilen termik santraller olmak üzere yerli linyit ile çalışan santrallerin elektrik üretim maliyetleri piyasadaki elektrik fiyatlarının üzerinde kaldı. Bu santrallerin bankalara kredi borçlarını ödemekte zorlandığı bu dönemde kömürden üretilen elektrik için şebekeye erişim önceliği ve alım garantisi verilmesini de öngören yasa çıkarıldı. Uluslararası Enerji Ajansı 2015-2040 arasında yapılacak elektrik yatırımının yüzde 60'ının yenilenebilir enerji projelerine aktarılacağını öngörüyor. Paris İklim Anlaşması sonrasında kömür projelerinin finansmanının önünde önemli engeller yükseliyor. Bütün bu dönüşüm ve Türkiye'nin zengin yenilenebilir enerji potansiyeline rağmen, kömüre agresif teşvikler sunulması kabul edilemez.”

Kaynak: Erdoğan Süzer / Sözcü Gazetesi