Yargıtay Başkanı İsmail Rüştü Cirit, her üç kişiden birinin davalı ya da davacı olduğu bir ortamda 13 bin hakim ve savcıdan çözüm beklendiğini belirterek, "Yargı S.O.S vermektedir, imdat çığlığı atmaktadır. 40 yaşından sonra sağlıklı hakim ve savcı bulmak çok zor" dedi.

Antalya'da düzenlenen 'Özel Hukuk ve Ceza Hukuku ile İdari Uyuşmazlıklar Çerçevesinde Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yöntemleri' sempozyumunda konuşan Yargıtay Başkanı Cirit, demokrasi, insan hakları, hukukun üstünlüğü, kuvvetler ayrığı gibi evrensel ilkelerin çağdaş standartlara uygun şekilde uygulanması ve başta ağır iş yükü olmak üzere yargının sorunlarının çözülmesi için herkese önemli görevler düştüğünü belirtti.

İsmail Rüştü Cirit, "Adalet sisteminin daha iyi işlemesi ve adli kalitenin artırılması için alınması gereken mesafenin farkında olmalıyız" dedi.

Yargının yaşadığı sorunları yıllardan beri her platformda dile getirmelerine rağmen çözümünde arzulanan ölçüde ilerleme sağlanamamasının nedenlerini araştırıp daha başarılı yöntemler bulunmasının artık zorunluluk olduğunu belirten Cirit, şöyle konuştu:

"Sosyal yaşam sürekli bir yenilenme ve değişim içindedir. Toplumsal değişim ve yenilenmenin doğru takip edilmemesi insanların hukuki güvenliklerini sağlamakla görevli hukuk sisteminin işlevini zayıflatır ve toplumun gerilemesine neden olur. Sorunlarımızı ancak doğru bir vizyon, iyi bir planlama ve başarılı bir uygulamayla çözebiliriz. Toplumun bilgi edinme hakkına saygı gösterilmesi ve sorunların şeffaf şekilde tartışılıp genel bir uzlaşı içinde çözümler üretilmesinin adalete güveni arttıracağı şüphesizdir. Anayasamızın 9'uncu maddesine göre yargı yetkisi Türk milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılır. Yargı yetkisi asli sahibi Türk milletidir. Sivil toplumunu deneyim ve gözlemlerine dayalı haklı beklentiler ve eleştirilerin adalet aktörleri tarafından dikkate alınması gerekir."

TÜM DÜNYA YARGITAYLARININ TOPLAMINDAN DAHA AĞIR İŞ YÜKÜ

Yargının yıldan yıla aktarılan değişmez sorunlarının başında yargı mercilerinin baş etmekte zorlandığı ağır iş yükü geldiğine dikkat çeken Yargıtay Başkanı, 2014 yılında Yargıtay ceza dairelerine 394 bin, hukuk dairelerine 561 bin, Cumhuriyet Başsavcılığı'na ise 425 bin dosya geldiğini söyledi. Aynı yıl verilen karar sayısının ceza dairelerinde 361 bin, hukuk dairelerinde 522 bin, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nda ise 371 bin olduğunu aktaran Cirit, "Yargıtay üyeleri, hakimler ve cumhuriyet savcıları bu ağır iş yüküne karşı her türlü fedakarlıkla çalışmasına ve kutsal adalet görevini yerine getirme bilincinde olmamıza rağmen zaman zaman bunun üstesinden gelmekte zorlanmaktayız. Düşünün ki, tüm dünya yargıtaylarının toplamından daha ağır bir iş yükü altında çalışılmaktadır" diye konuştu.

BÖLGE ADLİYE MAHKEMELERİNE HAKİM ATAMALARI HAZİRANDA

Yargıtay'ın ağır yükünü hafifletmede bölge adliye mahkemelerinin kuruluşunun önemli bir adım olacağını söyleyen Cirit, "Benim şu an aldığım bilgiye göre sayın Adalet Bakanı, gelecek yıl haziran ayında bölge adliye mahkemelerine hakim ve savcı ataması yapılacağını ve gelecek yıl ortasında bu mahkemelerin faaliyete geçirileceğini müjdelemiştir" dedi. Yargıtay ve Danıştay olarak bu mahkemelerin kuruluşunu önemsediklerini belirten Cirit, ilerlemiş demokratik ülkelerde bölge adliye mahkemesi olmayan tek ülkenin Türkiye olduğunu söyledi. Yargıtay Başkanı, "Bölge adliye mahkemeleri faaliyete geçtiğinde, Yargıtay'a iş yükünün ancak onda biri gelecektir. Yani 100 bin civarında dosya gelecektir. Biz de bunları sadece hukuk denetimi yapmak suretiyle içtihat mahkemesi haline süratle geleceğiz" diye konuştu.

YARGI S.O.S VERİYOR

Bölge adliye mahkemelerinin kurulmuş olmasının, sadece Yargıtay'ın ağır iş yükünü çözeceğini belirten Cirit, şunları söyledi:

"Bunun nedeni yargı kabul etsek de etmesek de S.O.S vermektedir, imdat çığlığı atmaktadır. Yargıya güven ve inanılırlık noktasında inanılmaz sıkıntılarımız vardır. Yargı çok ağır işi yükü altında çalışmakta ve Türkiye'de tüm ihtilaflar yargı içinde çözülmekte, hakim ve savcı sayımız yetersiz kalmaktadır. Türkiye'de adli yargıda 13 bine yakın hakim ve savcı, idari yargıda da, Danıştay da dahil, 2 bine yakın hakim ve savcımız var. Türkiye'de her üç kişiden biri yargıyla ilgili taraftır, davalıdır. Biz etkin ve adil bir bilgilendirme sistemi kuramadığımız için bunların hepsi yargı içine gelmektedir. Yargı bunları çözmekte zorlanmaktadır."

40 YAŞINDAN SONRA SAĞLIKLI HAKİM VE SAVCI BULMAK ÇOK ZOR

TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu'yla oturum öncesi sohbetlerini aktaran Cirit, "Sayın başkan (Hisarcıklıoğlu) '1.5 ay tatiliniz var. Gayet iyisiniz. Biz iş dünyası tatil falan yapamıyoruz' dedi. 'Sayın başkan' dedim, '40 yaşından sonra sağlıklı hakim ve savcı bulmak çok zordur. Ya midesi rahatsızdır, ya böbreği rahatsızdır, ya tansiyonu, ya da şekeri vardır' dedim. Adalet dağıtmak çok da kolay bir iş değil" diye konuştu.

MESLEKTEN HAKİM OLMAYANLAR YETKİLENDİRİLEBİLİR

Yargıtay Başkanı, gerçek anlamda bir yargı reformu için yargıya ilişkin tüm kurumların bütünsel bakış açısıyla değerlendirilmesi gerektiğini belirterek, yargıdaki üye ve daire sayısının artırılmasıyla iş yükü sorununun halledilemeyeceğini vurguladı. Cirit, uyuşmazlıkların çözümünde meslekten olmayan hakimlere de bazı Avrupa ülkelerinde olduğu gibi uyuşmazlıkları çözme yetkisi verilmesinin, ağır iş yükünün ortadan kaldırılması noktasında değerlendirilebileceğini aktardı.

Kaynak: DHA