Faiz kavgasının kişi başına getirdiği ek yükün bin 86 TL olduğunu iddia eden CHP İstanbul Milletvekili Umut Oran, “Dövizde son iki aydaki yükseliş; maaş, ücret ve emekli aylıklarında ise dolar karşısında yüzde 8.4 erimeye yol açtı. Akaryakıttaki pahalanma, tüm sektörlere yansıyarak, maliyet enflasyonu yoluyla bir zam dalgası başlatacaktır” dedi.

“ERDOĞAN’IN BU KONUDAKİ HER KONUŞMASIYLA PİYASALAR GERİLİYOR”

Oran “faiz” tartışmalarına ilişkin yaptığı açıklamada şu değerlendirmelerde bulundu:

“Cumhurbaşkanı’nın Merkez Bankası ile faiz kavgası nedeniyle dövizin ateşinin yükseldiği son iki ayda rekor üstüne rekor kıran dolar 2.54 TL’yi de görürken, ortaya çıkan kur farkı, dış borçta vatandaşa kişi başına 1.086 TL ek yük bindirdi.

Tarafsız olması, hükümetin işlerine karışmaması gereken Cumhurbaşkanı, ‘inşaat lobisini’ batmaktan kurtarma telaşı ve seçim öncesi durma noktasına gelen ekonomiyi harekete geçirme umuduyla, faizleri düşürmesi yönünde baskı yaptığı Banka, ekonominin yasaları ile Erdoğan’ın öfkesi arasında sıkışmış, bir yol arıyor.

İş, Merkez Bankası Başkanı’nı ‘hain’ ilan etme; Merkez Bankası’ndan yana tavır alan ekonomiden sorumlu Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’ı açıkça hedef göstererek ‘kendine çeki düzen ver!’ diye etme noktasına kadar geldi. Ancak Erdoğan’ın bu konudaki her konuşmasıyla piyasalar geriliyor, güvensizlik derinleşiyor, dövizin ateşi yükseliyor.

“İKİ AY GİBİ BİR SÜREDE KİŞİ BAŞINA EKSTRA 1.086 TL YÜK GELDİ”

Anayasa’yı çiğneyerek yetki alanının dışına çıkan Erdoğan’ın sürdürdüğü kavga, Türkiye ekonomisine, dolayısıyla 77 milyon vatandaşa ağır faturalar yüklüyor.

Bu faturanın en ağırı kur farkı dolayısıyla dış borçlarda ortaya çıktı. Türkiye’nin 396.8 milyar dolar olan toplam dış borcunun Türk parası cinsinden karşılığı 2014 sonu itibariyle 2.3273 TL olan kurla 923.5 milyar lira ederken, kurun 2.54 TL’ye çıkması ile bu tutar 1 trilyon 7.8 milyar liraya ulaştı.

Buna göre yılbaşından bu yana kurdaki yükseliş nedeniyle dış borcun TL karşılığı 84.4 milyar lira arttı. Bu tutar, 77.7 milyon Türkiye vatandaşına son iki ayda kur farkı dolayısıyla yüklenen yükü gösteriyor. 2014 sonu itibariyle 5.107 dolar olan kişi başına dış borcun Türk parası cinsinden karşılığı 11.886 TL ediyordu. 3 Mart kuruyla bu miktar 13 bin liraya yaklaştı. Yani iki ay gibi bir sürede kişi başına ekstra 1.086 TL yük geldi.

“ASGARİ ÜCRETİN ALIM GÜCÜNDE 34 DOLARLIK ERİME YAŞANDI”

Kurda son iki aydaki yükseliş, işçi, memur, emekli ve diğer dar ve sabit gelirli kesimlerin gelirlerinde dolar karşısında yüzde 8.4 erimeye yol açtı. Net 949 TL olan asgari ücretin dolar karşılığı yılbaşı itibariyle 408 dolar ederken, 3 Mart itibariyle 374 dolara geriledi. Asgari ücretin alım gücünde 34 dolarlık erime yaşandı.

Ortalama memur maaşının karşılığı 959 dolardan 879 dolara, ortalama kamu işçisi ücretinin karşılığı 1.308 dolardan 1198 dolara geriledi. İki ay gibi kısa bir süre içinde yaşanan hızlı devalüasyona bağlı olarak ortalama SSK emekli aylığının karşılığı 466 dolardan 427 dolara, ortalama Bağ-Kur tarım emekli aylığının karşılığı 317 dolardan 291 dolara, ortalama Bağ-Kur esnaf emekli aylığının karşılığı 485 dolardan 444 dolara indi.

Ortalama memur emekli aylığının karşılığı da 677 dolardan 620 dolara düştü. Yılbaşında 179 dolar eden özürlü aylığı, yeni kurla 164 dolara denk geliyor. İki ay önce 389 dolara karşılık gelen muhtar aylığı bugün 356 dolar edebiliyor. Üniversite öğrenci kredisinin yılbaşında 142 dolar olan karşılığı da 130 doların altına inmiş bulunuyor.

“ ZAM DALGASI BAŞLATACAKTIR”

Öte yandan petroldeki yüzde 58’e varan tarihi ucuzlamanın yansıtılmadığı akaryakıta, kurdaki yükseliş bahanesiyle art arda zam yapılıyor.

19 Ocak’tan bu yana benzin yüzde 9.8, motorin yüzde 8.7 zamlandı. 50 Lt. kapasiteli bir benzinli arabanın depo doldurma maliyeti iki ayda 20 TL artarak 204 liradan 224 liraya; aynı kapasitedeki dizel arabanın dolum maliyeti 15.5 TL artarak 179 liradan 194.5 liraya çıktı.

Ekonomide temel girdi olan petrol ürünlerinde vergi yüküne bağlı yüksek fiyat, zincirleme etkiyle tüm sektörlerde maliyetleri artırıcı, ekonomik faaliyetleri ve talebi kısıcı etki yaratmaktadır.

Akaryakıttaki pahalanma, tüm sektörlere yansıyarak, maliyet enflasyonu yoluyla bir zam dalgası başlatacaktır. Akaryakıt zamları enflasyonu körükleyecek, dar ve sabit gelirli kesimin gelirindeki aşınmayı büyütecektir.

“İSTEYEREK BİR EKONOMİK KRİZ Mİ ÇIKARMAK İSTİYOR?”

12 yıllık başbakanlığı döneminde iç ve dış kreditörlere 600 milyar dolar faiz ödeyen kendisi değilmiş gibi Cumhurbaşkanı, şimdi duran ekonomiyi canlandıracağını umut ederek, özerk Merkez Bankasını faizi indirtmeye zorluyor.

Erdoğan, klasik ‘kahvehane iktisatçısı’ tavrıyla, ekonominin dengelerine ters istekleri, iktisat bilimi yasalarını hiçe sayan çıkışlarıyla ciddi bir ekonomik krizi tetikliyor. Erdoğan ne yapmak istiyor? Bilerek ve isteyerek bir ekonomik kriz mi çıkarmak istiyor?”