2012 yazında Suriye’ye aynı yıl içinde üçüncü kez giriyordum. Mihmandarım güvenilir referanslarla Antakya’da tanıştığım, beni Kilis’ten Halep’in kuzeyine götüren 50’li yaşlarda Said isimli bir Suriyeli idi.

Uzun yıllar Batı ülkelerinde yaşayan bu adam Suriye’de isyanın silahlı mücadeleye dönüştüğü dönemde El Bab şehrinde Özgür Suriye Ordusu’na bağlılığını ilan eden bir birlik kurmuştu. Antakya-Antep hattında birliğe lojistik ve maddi yardım arıyor, bir yandan da ülkeye girmek isteyen gazetecilere aracılık ediyordu.

Said yanımdaki Amerikalı gazeteci ile beni Halep’in kuzeyindeki el Bab şehrine sokmuş, sonra da güvenli bir şekilde oradaki misafir evinde ağırlamıştı. İki yıl sonra Said’in IŞİD’e katıldığını öğrendim. El Bab şehrinde IŞİD’in istihbarat amiri olmuştu. 2014-2015 yıllarında 11 ay IŞİD’in bu en kuvvetli kolunda çalıştı.

AYLAR SÜREN PLAN

1970’lerde, henüz 20’li yaşlarda bir İskandinav ülkesine yerleşen, burada akademik hayatta aradığını bulamayan Said üç yıl boyunca bir başka Avrupa ülkesinde lejyonerlik yapmış. Daha sonra da ABD’ye taşınarak ticarete giren Said, 2011 yılında Antakya’ya gelerek El Bab’da askeri birlik kurmak için hazırlıklara başlamıştı. Ben tanıştığımda Özgür Suriye Ordusu’na bağlı bu birliği yönetiyordu. Ramazan olmasına rağmen oruç tutmuyordu, Allah inancı ile de ciddi sıkıntıları vardı.

Ancak 2014 yılında askeri ve istihbari tecrübelerinden etkilenen IŞİD liderleri aracılar yoluyla kendisini örgüte katılmaya ikna etmişti. Said de kendi deyimiyle maddi sıkıntılar ve ortada daha etkili bir Suriyeli muhalif grubu bulamadığı için teklifi kabul etmişti. Ancak yoğun ısrarla kabul ettiği göreve başlaması için önce 2 hafta Şeriat dersleri alması gerekti.

Yaklaşık 8 ay sonra örgüt liderleriyle anlaşamadığı için IŞİD’den ayrılmaya karar verdi. Ancak planlama aylar sürdü. Sonuçta geçtiğimiz aylarda IŞİD’den kaçarak tekrar kendi birliğini kurdu. Bu Birlik daha çok Esad rejimi ile savaşıyor ama ara sıra IŞİD ile de çatışmaya giriyor. Said, bu birlik için Türkiye’den ve görüştüğü birden fazla Batılı ülkeden maddi yardım aldığını da ekliyor. Said Batılı ülkelerle yakından çalışarak IŞİD güçlerinden ayrılmak için plan yapan diğer askerlerin ve liderlerin kaçışını kolaylaştırmak için de lojistik hizmet veriyor.

KÜRTLERE KARŞI TEK SİLAH

Said yabancı savaşçıların Türkiye’ye özgürce girip çıktığı dönemle ilgili “Dışardan, özellikle Avrupa’dan gelen yabancı savaşçıları da engelleyen bir Türk hükümeti yoktu. IŞİD Türkiye’den başka ne isteyebilirdi ki?” diyor. Türkiye’nin IŞİD ile neden iyi geçinmek isteyebileceğini sorduğumda Said hiç ikilemeden “Çünkü Kürtlere karşı IŞİD’in önemini ve gücünü biliyor. Daha doğrusu Türkiye’nin Suriyeli Kürtlere karşı kullanabileceği bir başka dolaylı gücü pek yok” diyor. Kürtlere karşı güçlü bir alerjisi var. “Kürtler otonomiden başka bir şey düşünmüyor” diyor.

ANTEP ÇARŞISI’NDA KÖŞE KAPMACA

Seçimlerden kısa süre önce Said’le Gaziantep’te bir araya geldim. İnternet üzerinden yaptığımız yazışmalarda aylar süren ısrarım sonuç vermiş, IŞİD militanı olarak yaşadıklarını anlatmayı kabul etmişti. Antep Çarşısı’na yakın bir otelde randevulaştık. Benden 5 dakika sonra kapıdan girdiğinde yanımdaki fotoğraf makinesi ve sırt çantasını otelin resepsiyonuna teslim etmemde ısrarcı oldu. Yaklaşık 30 dakika havadan sudan konuşarak çarşıda dolaştık, ara sokaklara girip çıkarak yürüdük.

10-15 YIL YAŞLANMIŞ

Nihayet kimsenin takip etmediğine emin olduktan sonra bir kafeye oturduk. Hemen ilk sigarasını yaktı. Gözlerinin altı torbalı idi. Hâlâ yuvarlak gözlükler takıyordu. Saçları düz ve kısa ama sakalı 3-4 günlük idi. Üç yıldan sonra ilk kez gördüğüm Said sanki 10-15 yıl yaşlanmıştı.

PARA ARIYOR

3 yıl önceki çokça kahkaka atan, espriler yapan, hareketli adamdan eser kalmamıştı. Konuşmakta çok isteksizdi. Ancak yeni kurduğu militan grubun finansman zorluğundan bahsederek başladığı sohbet kısa sürede koyuluştu. Yaklaşık 3 saat boyunca IŞİD’de yaşadıklarını tüm detaylarıyla anlattı. Bir tost söyledi ancak tostunu yemek yerine sürekli sigara içti.

UÇAĞA KAMUFLAJLA BİNECEK KADAR RAHAT

Said sohbetimiz sırasında IŞİD’in hüküm sürdüğü topraklarda en kalalabalık grubun Türkler olduğunu öne sürdü. İkinci en kalabalık grubun ise Fransızlar olduğunu anlattı. 600’ü aşkını Fransız savaşçısının Halep’in kuzeyinde birbirine yakın şehirlerde konuşlandığını söyledi. Bu insanların çouğunun Kuzey Afrika kökenli olduğunu da ekledi.

KAMUFLAJLA UÇAĞA

Said, özellikle Kobani savaşı öncesi ve sırasında kendilerine katılan yabancı ve Batılı savaşçıların günde binleri bulduğunu anlattı. Türkiye’ye gelip de, IŞİD topraklarına geçemeyen neredeyse hiçbir yabancı savaşçının olmadığını aktardı.

İstanbul’dan Hatay’a veya Gaziantep’e uçarken uçağa dahi askeri kamuflaj elbiseleri ile binecek kadar rahat hissettiklerini de ekledi. Said bunun Türk yetkililerin gözü önünde, yıllarca sürdüğünü, Türk istihbaratının bu askeri kamuflaj elbiseli, 20’li yaşlardaki batılı gençlerin Suriye sınırlarına neden kendilerini taşıdıklarını bilmemesinin imkânsız olduğunu ifade etti.

IŞİD’e katılan yabancı savaşçı sayısının 2015 yılı ile birlikte düştüğünü, kendisinin IŞİD’i terk ettikten sonra çok daha azaldığını duyduğunu söylerken Said, bunda Türkiye’nin Uluslararası baskı nedeniyle sınır knotrollerini artırmasının da etkili olduğunu söylüyor. Ancak Said’e göre sınırlarda güvenliğin artırılması IŞİD’in taktik değiştirmesini de beraberinde getirdi. IŞİD yetkilileri savaşçılara “Bulunduğunuz yerde saldırı hazırlayın, planlayın, cihad aynı cihad” mesajı vermeye başladı. Said, yabancı savaşçıların propaganda videolarında kendi pasaportlarını yakmalarının ise gösteriden ibaret olduğunu ifade etti.

Said, kendisinin bizzat tanıdığı 2 Fransız ve 2 de İngiliz savaşçının ülkelerine saldırı planlamak üzere IŞİD topraklarından ayrılıp geri döndüğünü ifade etti. Said, bu kişilerle ilgili Fransız yetkiliere, eski bir diplomat aracılığı ile uyarıcı mesaj gönderdiğini ama bununla ilgili kimsenin kendisi ile irtibata geçmediğini de ekledi. Paris saldırılarından sonra bir kez daha sosyal medya aracılığı görüştüğüm Said ‘’IŞİD’in hedefi zaten bu tür saldırılardı. Hiç şüphesiz şimdi hem ilgi hem de cazibesi artacaktır. Avrupa’da da daha çok kimse IŞİD’in askeri olmak isteyecektir’’ dedi.

MELEKLER YARDIM EDİYOR

IŞİD yönetimi altında hayatlarının çok sıkı şekilde takip edildiğini, evinde sigara içmeye devam etmesine rağmen bunu kırbaçlanma korkusuyla gizlice yaptığını anlatan Said IŞİD’in buna rağmen halk arasında adil olduğu için takdir topladığını ifade ediyor. Şeriat mahkemelerinde rüşvet teklif etmek zor. IŞİD lideri Bağdadi’nin bile bir keresinde tarfik kazası nedeniyle mahkemeye çıktığı halk arasında sürekli tekrarlanan bir hikaye...

Kaynak: İlhan Tanır | Cumhuriyet