Elektrik dağıtımının özelleştirilmesi nedeniyle ticari faaliyeti kalmayan kamu şirketi Türkiye Elektrik Dağıtım AŞ (TEDAŞ), 2014 yılını 539,9 milyon lira zararla kapattı. Hazine Müsteşarlığı’nın yeni açıkladığı Kamu İşletmeleri Raporu’nda TEDAŞ’ın brüt satışları ve satış maliyeti sıfır lira olarak yer aldı. Ancak şirket 2014’ü 539,9 milyon lira gibi rekor tutarda faaliyet zararıyla kapattı.

Hazine’ye bağlı Kamu Sermayeli Kuruluş ve İşletmeler Genel Müdürlüğü’nün hazırladığı raporda TEDAŞ’ın zararı, “uhdesindeki tüm dağıtım şirketlerinin özel sektöre devredilmesi ve ticari bir faaliyetinin kalmamasına” bağlandı. Enerji yönetiminden bir kaynağın verdiği bilgiye göre TEDAŞ’a bağlı dağıtım şirketlerinin tamamının özelleştirilmesiyle şirketin ana faaliyeti (dağıtım) sonlandı. Aynı kaynağın iddiasına göre: TEDAŞ ya kapatılmalı ya da daire başkanlığı düzeyinde varlığını sürdürmeli

“Ama denetim, bazı onaylar gibi ilave görevler verilerek TEDAŞ ayakta tutulmaya çalışılıyor. Bu da sektörde çok başlılığa ve maddi kayba neden oluyor. Denetimlerde EPDK var, TEDAŞ var, Enerji İşleri var; hem kaynak hem de personel israfı.”

TEDAŞ: "KONUYA DAHA SONRA CEVAP VERİLECEK"

TEDAŞ’ın faaliyet raporuna göre, şirket 12 üniteden oluşan merkez teşkilatı ve 21 dağıtım bölgesinde bulunan 21 bölge koordinatörlüğü ile elektrik sektöründe çalışmalarını sürdürüyor. TEDAŞ, konuyla ilgili soruların sonra cevaplandırılacağı bilgilendirmesi yaptı.

Türkiye’de kamu eliyle yapılan elektrik dağıtımının tamamı özelleştirildi. TEDAŞ’ın elindeki şirketler Eylül 2013 itibarıyla özelleştirme kapsamında özel sektöre devredildi. Satışlardan 12,7 milyar dolar özelleştirme geliri elde edildi. Özelleştirmeyle, elektriğin abonelere kaliteli, kesintisiz ve ucuz satışı hedeflendi. Ancak aradan geçen zaman içerisinde tam tersi uygulamalar oldu. Sürekli artan elektrik kesintileri ve zamlar, vatandaşın tepkisine neden oldu.

TBMM gündemine de gelen elektrik kesintilerini önlemek için Enerji Bakanlığı ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) başta olmak üzere, enerji yönetiminin sık sık sektörle bir araya gelmesine rağmen çözüm bulunamadı. Ayrıca özelleştirilen şirketlere 2011-2015 dönemi için kayıp-kaçak hedefleri verildi. Hedefi tutturamayan şirketler zararı kendileri çekecek iken, EPDK yaptığı yeni mevzuat düzenlemeleriyle şirketleri bu zarardan kurtardı. Zaman'dan İsmail Altunsoy'un haberine göre TEDAŞ’ın bağlı dağıtım şirketlerinin özelleştirme süreci ve özelleştirme sonrası zarar edilen dönemlerde şirketin yönetim ve denetim kurullarında TAEK Başkanı Zafer Alper ile halen Cumhurbaşkanlığı sözcülüğü görevini yapan İbrahim Kalın da görev yapıyordu.

TİCARİ FAALİYETİ KALMADI

Hazine’nin hazırladığı Kamu İşletmeleri Raporu 2014’te, ticari faaliyeti kalmayan TEDAŞ’ın çalışma alanının da sınırlı olduğuna vurgu yapılıyor. Raporun ‘mali durum’ başlıklı bölümünde, “Uhdesindeki tüm dağıtım şirketleri özel sektöre devredilen ve ticari bir faaliyeti kalmayan kuruluşun 2014 yılı dönem zararı yaklaşık 540 milyon TL olarak gerçekleşmiştir.” deniliyor. Hazine raporunda TEDAŞ’ın sınırlı faaliyet konularında da bilgi veriliyor:

“Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın verdiği 1 yıllık yetkiler doğrultusunda; Elektrik dağıtım şirketlerinin yatırım programında yer alan tesislerinin projelerinin onayı, geçici ve kesin kabul işlemleri, lisanssız üretim tesislerinin (GES, RES, HES, kojenerasyon gibi) projelerinin onayı, geçici ve kesin kabul işlemleri ve elektrik dağıtım şirketlerinin genel aydınlatma projelerinin onayı, geçici ve kesin kabulleri TEDAŞ tarafından yapılmaktadır. Ayrıca, 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nun geçici 6. maddesinin 4. fıkrasına göre TEDAŞ, elektrik dağıtım şirketlerinin genel aydınlatma tesislerinin inceleme ve denetimi için görevlendirilmiştir. Diğer taraftan, dağıtım faaliyetleri için gerekli görülen taşınmazlara ilişkin kamulaştırma işlemleri, 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nun 19. maddesine göre TEDAŞ tarafından yapılmaktadır.”