Seçim döneminde medyada etik habercilik üzerine bir araştırma yapan Uluslararası Şeffaflık Derneği’nin Başkanı Oya Özarslan: Devlet ve hükümetin yayın organı haline gelen gazeteler etiği unuttu
Uluslararası Şeffaflık Derneği, seçim öncesinde basında çıkan haberleri inceleyerek tarafsız ve etik yayıncılığa ne kadar dikkat edildiğini, hükümetin ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın basın üzerinde kurduğu baskıları araştırdı. bit.ly/1JurVk8 linkinden incelenebilen araştırmada hem hükümet yanlısı basının etik dışı haberlerinden hem de Erdoğan’ın açıklamalarından pek çok örnek bulunuyor. Şeffaflık Derneği Başkanı Oya Özarslan çalışmalarını ve seçim dönemindeki izlenimlerini BirGün’e anlattı:
1- SAVAŞA MI GİDİYORUZ SEÇİME Mİ BELLİ DEĞİL
Seçimde manipülasyon, karalama ve tek taraflı haberler o kadar çoktu ki tüm örneklere yer veremedik. Yalnızca bugünkü gazetelerde bile “Haçlılar” diye hedef gösteren pek çok haber var. Özellikle HDP’yi karalayan çok sayıda haber yapıldı. Çok gergin bir ortam yaratıldı ve bu gerginlikte savaşa mı gidiyoruz, sefere mi gidiyoruz, seçime mi gidiyoruz belli değil.
2- SEÇİM ADİL VE ŞEFFAF DEĞİL, EŞİT KOŞUL YOK
Çoğu HDP’ye olmak üzere 150’den fazla saldırı gerçekleşti seçim döneminde. Ölüm ve yaralanmalara yol açan saldırılara dair tek bir işlem yapılmazken iktidar partisinin afişi yırtıldığında bile hemen sorumlular yakalandı. Adil, eşit koşullarda gerçekleşen şeffaf bir seçim dönemi olmadığını söyleyebilirim.
3- HÜKÜMET BASKISI VE SAHİPLİK ETKİSİ VAR
Basındaki sahiplik ilişkileri ve hükümet baskısının bu adaletsizliği yaratmakta büyük etkisi olduğunu söyleyebilirim. Gazeteciler tehdit altında hissediyor, çok fazla dava var, Can Dündar örneğinde müebbete kadar giden cezalar isteniyor. Yürütmenin etkisinin dengelenmesi lazım.
4- GAZETELER HÜKÜMET YAYIN ORGANI OLDU
Kamu ilanları ile hükümete yakın gazeteler finanse edilirken hükümet karşıtı gazetelere dava açılıyor. Hükümete yakın gazeteler gazete olma işlevini, dördüncü güç olma işlevini yitirerek parti ve devletin yayın organı haline dönüştü.
5- YANDAŞ BASIN TELEFONA BİLE ÇIKMIYOR
Böyle bir ortamda seçim öncesinde yayın kuruluşlarına imzalamaları için çağrı yaptığımız Etik Habercilik Teminatı’nı yalnızca BirGün, IMC TV, Dağ Medya, radikal.com.tr ve karsigazete.com.tr imzaladı. Doğan Grubu kendi etik kodları olduğunu söylerken bianet etik konusunda statik bir teminata imza atmayı doğru bulmadığını söyledi. Bunların dışında basının büyük bir kısmı etik ihlalleri kanıksamış. İktidar yanlısı yayın organları teminatı imzalatmak için çok uğraşmamıza rağmen ilgilenmedi, bir noktadan sonra telefonlarımıza çıkmamaya başladı.
Araştırma sonucunda yer alan bazı taraflı veya asılsız haber ve köşe yazısı örnekleri şöyle:
»Güneş: “HDP Hakkari’deki havalimanı açılışını engellemeye çalıştı.”
» Sabah, Engin Ardıç: “CHP’nin planladığı Merkez Türkiye’de elli bin doktoralı gencimizin cinsel ihtiyacını karşılamak amacıyla genelev de olacak mı?”
»Vahdet: “Sapkınlar parti eliyle meşrulaştırılıyor. Seçim arifesine girdiğimiz bugünlerde CHP, HDP, Anadolu Partisi ve bazı marjinal sol partiler bir yandan eşcinselliğe destek verirken bir yandan da bazıları eşcinsel adaylarla seçime giriyor.”
»Takvim: “Halka Dayak Partisi. HDP Eşbaşkanı Selahattin Demirtaş ikiyüzlü davrandı, İstanbul mitinginde Atatürk posteri ve Türk bayrağı açtırdı. Ancak Siirt’te tersi yaşandı. Vekil adayı, evlere Türk bayrağı asan köylüleri hedef aldı. Muhtar Özcan’a da dayak attı.”
Hükümetin ve Cumhurbaşkanı’nın meyda üzerinde kurduğu baskılar ise şu örneklerle araştırmada yer alıyor:
»“Hükümetin ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın uzun süredir hedefinde olan Doğan Holding, ‘sebep göstermeksizin sözleşme hükümlerine uygun olarak taahhüdünü yerine getirmediği’ gerekçesiyle kamu ihalelerinden 237 gün süreyle men edildi.”
» “Hükümeti eleştiren kanalları cezalandırıp, iktidara yakın kanalları korumakla suçlanan RTÜK’ün dört üyesi, YSK’nın ‘Yayınlarda siyasi partiler arasında fırsat eşitliği sağlanmalıdır’ kararının çiğnendiği gerekçesiyle kurula başvurdu.”
»“Cumhurbaşkanı Erdoğan, otobüsçülerle yaptığı konuşmada gazeteci Nevşin Mengü’yü Twitter’da bir takipçisiyle yaptığı sohbet nedeniyle hedef gösterdi.”
Kaynak: Onur Erem / birgun.net