AKP Hükümeti’nin, Başkent’te “Becerikli Abdullah” lakabı ile anılan Eksim Holding Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Tivnikli’ye, geçtiğimiz yıl 1.5 milyar liralık rant imkanı sağladığı ortaya çıktı. Tivnikli’nin, kendisine sağlanan bu rantı “vatandaşların” elektriklerini keserek tahsil etmeye çalıştığı, bu çalışmanın da binlerce vatandaşı zor durumda bıraktığı belirlendi. Taraf’tan Hüseyin Özay’ın haberine göre; Diyarbakır’da yaşanan hendek savaşının, altında yatan 1.5 milyar liralık rantın hikayesi şöyle:

“ÖZELLEŞTİRME” İLE BAŞLADI

Diyabakır’da yaşanan 1.5 milyar liralık rant kavgası, Abdullah Tivnikli’nin, 387 milyon dolara Dicle Elektrik Dağıtım Bölgesi’nin ihalesini kazanması ile başladı. Hükümete yakınlığı ile bilinen Abdullah Tivnikli bir süre sonra, kayıp kaçak oranını gerekçe göstererek, zarar ettiğini ve daha fazla işi yürütemeyeceğini öne sürdü. Bunun üzerine AKP adeta Tivnikli’yi kurtarmak için seferber oldu.

Ve, hükümet Tivnikli’yi kurtarmak için ilginç bir formül buldu. Bulunan formül ile, çiftçilerin elektrik borçlarının, “tarımsal destekleme ödemelerinden” kesilmesini kararlaştırdı. Söz konusu karar, tüm dağıtım bölgeleri için geçerli kılındı. Ancak, diğer dağıtım bölgelerinde çiftçilerin borcu olmadığı için bir anlamda karar sadece Tivnikli için çıkarılmış oldu.

İŞİN ASLI ANLAŞILDI

AKP Hükümeti, konuyla ilgili olarak iki ayrı Bakanlar Kurul Kararı çıkardı. Bu kararlardan ilki 9 Mart 2014 tarihli, ikincisi ise 30 Ağustos 2014 tarihli Resmi Gazete’de yayınlandı. Kararlarda, çiftçilerin elektrik borçlarının, “doğrudan tarımsal desteklerinden” kesilmesi öngörüldü. Yani devlet, bir anlamda dağıtım şirketlerinin elektrik alacaklarının tahsil edilmesi görevini üstlenmiş oldu. Söz konusu karar, tüm dağıtım şirketlerinin alacaklarını kapsadığı için dikkat çekmedi.

Kararın perde arkası, dağıtım şirketlerinin, çiftçilerden olan elektrik alacaklarını, tarımsal ödemeleri yapan Ziraat Bankası’na göndermesi ile anlaşıldı. Kararın ardından, “tahsilat yapılması” için Ziraat Bankası’na, 9 dağıtım bölgesinden 1 milyar 564 milyon 815 bin liralık “elektrik alacağı” listesi gönderildi. Listelerin Ziraat Bankası’na gönderilmesi ile birlikte ilginç bir ayrıntı ortaya çıktı.

9 dağıtım bölgesinden gelen alacağın, 1 milyar 538 milyon lirasının DEDAŞ’a yani Abdullah Tivnikli’ye ait olduğu belirlendi. Diğer dağıtım bölgelerinin elektrik alacağının ise, 3-5 milyon lira gibi düşük tutarlarda olduğu görüldü. Borçlu sayısı bakımından da, Ziraat Bankası’na toplam 31 bin 795 çiftçinin tarımsal sulama borcu olduğu bilgisi verildi. Ve bu borçluların 25 bin 975’i DEDAŞ yani Tivnikli’ye borçlu olan çiftçilerden oluşması dikkat çekti.

347 MİLYON LİRASI DEDAŞ ÇİFTÇİSİNE GİTTİ

Dokuz dağıtım bölgesinin, borçlu çiftçilerin isimlerini Ziraat Bankası’nı göndermesinin ardından, AKP Hükümeti tarımsal destekleme paralarını bankaya gönderdi. Banka da, hükümetten gelen talimat doğrultusunda, tarımsal desteklemeleri elektrik borcu olan çiftçilere ödemedi. Çiftçilerin tarımsal desteklemeleri, şube bazında açılan geçici hesaplarda tutularak, dağıtım şirketlerinin alacaklarının tahsil edilmesinin yolu açıldı. Ve, bu çerçevede, dokuz dağıtım bölgesine borcu bulunan 31 bin 795 çiftçi adına toplam 360 milyon 431 bin liralık destekleme ödemesi yapıldı. Ancak bu para, çiftçiler yerine dağıtım şirketlerine gitti.

En büyük payı ise, 347 milyon 968 bin lira ile DEDAŞ aldı. Bu paranın küçük bir kısmı, elektrik borcu düşük olan çiftçilere iade edildi. Ancak, kayıtlar düzenli olmadığı için bu tutar tam olarak tespit edilemedi. DEDAŞ’ın halen çiftçilerden geçmiş yıllardan kaynaklanan yaklaşık 1 milyar liralık alacağı bulunuyor. Bu alacağın da kademeli olarak aynı yöntemle tahsil edilmesi planlanıyor. Bu da çiftçiler ile DEDAŞ’ın karşı karşıya getirdi. Bölgede yaşanan rant kavgasının temelini de geriye dönük borçlar oluşturuyor.