Hükümet 2016 yılında köklü bir vergi reformunu hayata geçirmeye hazırlanıyor. Haziran 2013 döneminde hazırlanan ve mevcut gelir ve kurumlar vergisinin birleştirilmesiyle oluşturulmuş Yeni Gelir Vergisi Kanun Tasarısı son günlerde tekrar gündemdeki yerini aldı. Bu tasarının ses getiren düzenlemelerinden biri ‘fikir ve sanat’ eseri üretenlere yüklenen yüzde 35 gelir vergisi hükmü oldu. Buna göre, yeni kanun tasarısı ressam, bestekâr, heykeltıraş, senarist ve mucitleri beyanname vermeye ve yüzde 35’i bulan vergiyi ödemeye zorluyor. 

BEYANNAME VERECEKLER

Mevcut sistemde fikir ve sanat eserlerini üretenler sadece yüzde 17 stopaj vergisi ödüyor. Ancak, tasarı yasalaşırsa bir yıl içinde 188 bin liranın üzerinde gelir elde edenler yıllık gelir vergisi beyannamesi vermek zorunda kalacak. Bu da, yüzde 35’e kadar vergi ödemek anlamına geliyor. Son dönemlerde sanat eserlerinin satışı durma noktasına geldiğinden yakınan ressam, heykeltıraş ve bestekârlar ise TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda düzeltilmesi ve yüzde 35’i bulabilen verginin tekrar gözden geçirilmesini bekliyor.

Mevcut Gelir Vergisi Kanunu’nun 18’inci maddesinde fikir ve sanat eseri üretenler için istisna düzenlemesi yer alıyor. Buna göre, “Müellif, mütercim, heykeltıraş, hattat, ressam, bestekar, bilgisayar programcısı ve mucitlerin ve bunların kanuni mirasçılarının şiir, hikaye, roman, makale, bilimsel araştırma ve incelemeleri, bilgisayar yazılımı, röportaj, karikatür, fotoğraf, film, video bandı, radyo vetelevizyon senaryo ve oyunu gibi eserlerini gazete, dergi, bilgisayar ve internet ortamı, radyo,televizyon ve videoda yayınlamak veya kitap, CD, disket, resim, heykel ve nota halindeki eserleri ile ihtira beratlarını satmak veya bunlar üzerindeki mevcut haklarını devir ve temlik etmek veya kiralamak suretiyle elde ettikleri hasılat Gelir Vergisi’nden müstesnadır. Eserlerin neşir, temsil, icra ve teşhir gibi suretlerle değerlendirilmesi karşılığında alınan bedel ve ücretler istisnaya dahildir” deniyor.

KAPSAM DARALTILDI

Mevcut uygulamada, bu kazançlar üzerinden ödemeyi yapanlarca sadece yüzde 17 oranında vergi kesintisi yapılıyor. Bu kişiler yıllık gelir vergisi beyannamesi vermiyorlar.

Bu istisna hükmü ‘Gelir Vergisi Kanunu Tasarısı’nın 31’inci maddesinde yer alıyor ancak, kapsamının daraltıldığı görülüyor. Öte yandan, istisnadan yararlanacaklar tanımlanırken mevcut düzenlemeye senaristlerin de eklendiği görülüyor.

‘Sanat eseri üretme’ deniyor

Vergi Uzmanı Dr. Nedim Türkmen Gelir Vergisi taslağının mevcut yasadaki istisnayı koruduğunu ancak gelir belli bir tutarı aştığı taktirde bu istisnadan yararlanamayacağına hükmettiğini belirtti. Türkmen,”İstisnadan yararlanamaz demek artık gelir vergisi tarifesi ile vergilendireceği anlamına gelir. Devlet bu kapsamda yüzde 17 stopajla yetinecekken, şimdi yeni tasarıda yeni bir had belirleniyor ve bu haddin üstüne aşarsanız bu istisnadan faydalanamıyorsunuz. Bu düzenleme ile müellif, mütercim, heykeltıraş, hattat, ressam, bestekârlara, ‘bu memlekette sanat eseri üretmene gerek yok’ deniyor. Aynı zamanda serbest meslek erbabı olarak makbuz düzenleyeceksin anlamına da gelir. Bu da ‘vergi silahını her zaman kullanabilirim’ demek” diye konuştu.

YILDA BİR SERGİ AÇIYORUZ BU VERGİ NERDEN ÇIKTI

Ressam, heykeltıraş ve seramik sanatçıları sorunlarının gün geçtikçe çözümlenemeyecek boyutlara ulaştığını belirtiyor. Sanatçılar, Avrupa’da olduğu gibi, sanat eserinin satın alınmasını teşvik edecek sanat severlere, koleksiyonerler kolaylıklar sağlayacak vergi indirimi veya muafiyetleri konusunda gerekli yasal düzenlemeler beklerken, yeni vergi sürprizi ile karşı karşıya kalıyorlar.

Birleşmiş Ressamlar ve Heykeltıraşlar Derneği (BRHD) Başkanı Mehmet Ali Doğan, senede ancak bir ya da iki yılda bir kişisel sergi açabildiklerini söyledi. Doğan,”Bunca üretime karşılık, ne yazık ki eserlerimizi satın alan bir kurum veya özel bir kuruluş bulunmuyor. Ayrıca koleksiyonerler ülkemizde yok denecek kadar az. Son yıllarda sanat eseri alımları durma noktasına geldi” dedi. Sanatçıların kanun gereği gelir vergisinden muaf olduğunu hatırlatan Doğan, “Sanatçının eserini satın alacak kimseler yok denecek kadar az iken, sanatçıdan vergi almak ülkemiz sanatının gelişmesine ve sanatçının üretiminde ciddi sorunlara sebep olur. Dünyaya örnek olacak bir çağdaş sanatlar müzemiz maalesef mevcut değilken, geçim sıkıntısı içerisindeki ressamlardan, heykeltıraşlardan, sanatçılardan vergi almayı düşünmek ayıptır” diye isyan etti.

Kaynak: sozcu.com.tr / Mehtap Ö. ERTÜRK