CHP Kadın ve Çocuk Hakları İnceleme ve İzleme Komisyonu’nun AMATEM Raporu’nda Türkiye’de madde kullanımı ve bağımlılığının 10 yaşa kadar indiği, bağımlıların yüzde 98’inin erkeklerden oluştuğu, bağımlı kız çocuklarının yüzde yüzünde taciz görüldüğü, maddeyi çocukların yüzde 95’inin tanıdığı birinden aldığı belirtildi

“BONZAİ KULLANIMI ÖZELLİKLE SON 6 AYDA ARTTI”

CHP Kadın ve Çocuk Hakları İnceleme ve İzleme Komisyonu üyeleri Tekirdağ Milletvekili Candan Yüceer ve Bursa Milletvekili Sena Kaleli tarafından hazırlanan AMATEM Raporu’nda Türkiye’de bonzai kullanımının özellikle son 6 ayda arttığına dikkat çekildi.

AMATEM’LERDE İNCELEME YAPILDI

CHP Kadın ve Çocuk Hakları İnceleme ve İzleme Komisyonu Edirne, İstanbul Bakırköy ve Erenköy, Bursa AMATEM ve Bakırköy ÇEMATEM’de inceleme yaptı.

"BAĞIMLILARIN YÜZDE 98’İ ERKEK"

Bağımlıların yüzde 98’inin erkeklerden oluştuğu belirtilen raporda şu değerlendirmeler yer aldı:

“Kadın bağımlılığı uzmanlar tarafından ayrı olarak değerlendirilmektedir. Çünkü madde bağımlısı kadınlar kendini gizleyebilmektedir. Madde kullanan kadında fiziksel yıkım, erkeklere oranla daha fazla olmakta, daha kısa sürede, daha düşük dozda madde bünyeye daha çok zarar vermektedir.

“ESRARDAN BONZAİYE GEÇİYORLAR”

Madde bağımlıları genelde esrarla başlayıp, bonzai kullanma eğilimi göstermektedir. Psikoeğitim bağımlı olunan maddeye göre, bağımlı olunan madde de eğitim, sosyo kültürel yapı ve ekonomik duruma göre değişmektedir.

Düşük ücretli maddeleri daha çok sosyokültürel ve sosyoekonomik düzeyi düşük kesimler kullanmakta; sosyoekonomik durumu iyi olanlar çoğunlukla kokain kullanmakla beraber, bağımlılar hangi madde daha çok keyif veriyorsa ona yönelmektedir.

Bağımlıların büyük bir çoğunluğunun uyuşturucu kullanmasının altında yatan psikolojik bir sebep bulunmaktadır. Öncelikle bu nedenlerin ortadan kaldırılması önemlidir.

DAMAR YOLU İLE  KULLANILMIYOR

Madde bağımlılarının ortak özellikleri; çabuk sıkılan, haz peşinde koşan, zarardan korkmayan gözü pek kişiler olmasıdır. Türkiye’de eroine bağlı ölümlerin az görülmesinin nedeni ise damar yoluyla değil de yakıp dumanını çekme metoduyla kullanılmasından kaynaklanmaktadır.

TRAKYA AMATEM

16 yatak, 30 psikiyatri yatağı bulunan Trakya AMATEM’de daha çok bonzai bağımlıları tedavi görmektedir. AMATEM’de tedavi gören kadınlara yönelik ayrı bir parantez açılmalıdır.

Trakya AMATEM’de şimdiye kadar sadece 3’ü eroin 1’i bonzai bağımlısı, 4 kadın tedavi görmüştür. Madde bağımlısı kadınlardan biri hamileyken hem eroin kullanmış hem de hamileliğine devam etmiştir.

2. gebeliğinde de aynı şekilde hamileliği devam ederken, AMATEM’de tedavi görmüştür. Trakya AMATEM’de sigara bırakma polikliniği bulunmamaktadır. Yetkililer bir an önce açılması için çalışma yürütmektedir.

ERENKÖY AMATEM

Anadolu yakası illerine yönelik hizmet veren Erenköy AMATEM’de sevk zinciri bulunmaktadır. Uluslararası Avrupa Birliği Uyuşturucu İzleme Merkezi’ne bağlı olan Erenköy AMATEM’de bonzai ve Jamaika kullanımıyla ilgili bilgi paylaşımı yapılmaktadır.

Hastalarla ilgili kişisel bilgi bulunmamakta, ayakta tedavide form kısaltılarak, genelleştirilerek doldurulmaktadır. Takip sistemi ve hastayı telefonla arayarak çağırmaya yönelik bir uygulama yoktur.

BURSA AMATEM

Bursa AMATEM’de 30 ila 40 arasında hasta tedavi görmektedir. Bu hastalardan 50’si denetimli serbestlikle takip altındadır. Son aylarda yoğunluğun arttığı AMATEM’de poliklinik başvurusu pazartesi, salı günleri 100 kişiyi geçmiş durumdadır.

Bu hastalardan sadece 20’si gönüllü olarak başvurmuştur. Bursa AMATEM’e en çok bonzai, esrar bağımlıları gelmekte, bali ve kokain az olmakla birlikte eroin bağımlısı bulunmamaktadır.

18 yaş altı çocuklar hem AMATEM’de tedavi göremediği hem de eleman yetersizliği nedeniyle için Dörtçelik Ruh Sağlığı Hastanesi, çocuklara hizmet verememektedir. Klinik güvenliği tehdit altındadır.

Tedavi amaçlı AMATEM’e başvuran hastalar sözlü ve fiziki saldırıda bulunmakta, sağlık personeline bıçak çekmeye kadar varan olaylar yaşanmaktadır.

Hatta bir güvenlik görevlisinin bıçakla yaralandığı bir olayda söz konusu durum kuruma saldırı olarak görülmediği için, kişisel şikâyet talep edilmiştir. Hastane bahçesinde madde alışverişi yapılmaması için çaba sarf edilmektedir.

BAKIRKÖY ÇEMATEM

15 yataklı Çocuk ve Ergen Madde Bağımlıları (ÇEMATEM) Merkezinde kız çocukları için 6 yatak bulunmaktadır. Çocuk ve ergen madde bağımlılarına yönelik tedavide rehber öğretmenin, sosyal hizmet uzmanı ve psikoloğun deneyimli olması önemlidir.

Ergenler ve çocuklar tek bir madde değil, daha çok karışık madde kullanmaktadır. Çocuklar alkolü sevmeseler de küçük yaşta sigara içenlerin ileride madde bağımlısı olma yüzdesi daha yüksektir. Özellikle 18 yaş altında bağımlılık riski artmaktadır.

KIZ ÇOCUKLARININ HEPSİ TACİZE UĞRUYOR

Uzmanlara göre kız çocuklarının öyküleri daha da trajik olmakla birlikte, uzmanlara göre daha fazla şiddete maruz kalan bağımlı kız çocuklarının yüzde yüzünde taciz görülmektedir.

Uyuşturucu ile sokak hayatı başlamakta, aileler bağımlı erkek çocuklarına sahip çıkmakla beraber, kız çocuklarına büyük bir çoğunlukla sahip çıkmamakta, kurumlara bırakmaktadır.

Ergenlik kendine ait bir dönem olduğu için daha fazla özgür olma duygusu, heyecan, özenti madde bağımlılığını cazip hala getirmektedir. Kendi aralarında jargon oluşturan ergen çocuklar, sürekli öfkeli, irite, saldırgan ve tetiktelerdir.

“YÜZDE 95’İ TANIDIĞI BİRİNDEN ALMAKTADIR”

Çocuğu madde kullanımına iten nedenlere bakıldığında ise çevresinde bağımlı ya da suça karışın birilerinin bulunması görülmektedir. Maddeyi çocukların yüzde 95’i tanıdığı birinden almaktadır.

Madde kullanımına iten en belirgin neden meraktır. Madde bağımlılığı haz ilkesine dayalıdır. Ergenlik hazza dayalı bir dönem olduğundan risk yüksektir. En önemli koruyucu faktör de ailedir.

"REHABİLİTASYON SÜRECİ EKSİK KALIYOR"

Tedavide 2 ay olan rehabilitasyon süreci eksik kalmaktadır. Rehabilitasyon süreci en az 6 ay olmalıdır.

Çocukların eski sosyal ortamına dönmemesi için yönlendirilebileceği, sosyal aktivitelerde bulunabileceği, sosyal becerileri öğreneceği gençlik merkezlerinin olmaması tedaviye sekte vurmaktadır.

"BONZAİ ŞİZOFRENİYE YATKINLIĞI 49 KAT ARTIRIYOR"

Esrar şizofreniye yatkınlığı yedi kat artırmakta, bonzai ise esrardan 7 kat fazla bu etkiyi yaratmaktadır. ÇEMATEM’de tedavi gören çocukların yüzde 90-95 gibi büyük bir çoğunluğu okulu terk etmiş çocuklardır.

Çünkü Türkiye’de madde bağımlılığı tespit edilen çocuklar okuldan atılmaktadır. Çocukların eğitime ulaşma zorlukları, birçok soruna temel oluşturmaktadır. Meslek edinme, okula geri dönüş basamağında eksikler bulunmaktadır.

MADDE BAĞIMLILARI İLE GÖRÜŞMELER

37 yaşında. İlkokul mezunu. Kadın çantası üretiyor. Orta öğretimde okuyan 2 kızı var. 16 yıllık evli. Eşi çalışmıyor. 4 ay önce madde bağımlılığı yüzünden iş yerini kapatmak zorunda kaldı ve fabrikada işçi olarak çalışmaya başladı.

3 yıldır bonzai kullanıyor. Bonzaiden önce 6-7 yıl esrar kullandı. Son altı ay içinde işleri bozulunca daha çok kullanmaya başladı. Ailesi madde bağımlısı olduğunu biliyor.

Çanta yapımında kullandığı yaklaşık 200 bin TL olan makinenin motorunu 30 bin TL’ye satıp bonzai aldı. (1 paketi 3 gramı 100-120 TL. Bir kullanımlık fişek 5 TL) Kızının, ‘Sen bırakmazsan ben de başlayacağım’ sözlerinden çok etkilendi ve tedavi olması gerektiğine karar verdi.”

Raporun öneri bölümünde de madde bağımlılığının araştırılması ve önüne geçilmesi için vakit kaybetmeden Meclis Araştırma Komisyonu kurulması gerektiği ifade edildi.