MİT'i nasıl denetleyecekler?

21 Kasım 2014 Cuma 11:18

MİT'i denetleyecek komisyon 7 ay sonunda kuruldu. Acaba nasıl denetleyecekler?

Burcu ORAL EVREN | KARŞI GAZETE ÖZEL

Erdoğan'ın başbakanlığı döneminde çıkarılan MİT yasası çok eleştirilmiş, "istihbarat devleti" tartışmaları uzayınca tepkileri azaltmak için Meclis'te başta MİT olmak üzere güvenlik birimlerini denetleyecek bir komisyon kurulması kararı alınmıştı.

7 AY GECİKMEYLE KURULDU, HALA YÖNETMELİK BEKLİYOR

Geçen yasama yılında kurulması kararlaştırılan o komisyon yaklaşık 7 ay gecikmeye, yeni kuruldu. Üyelerin görev dağılımı yapıldı. Ancak ne ilk toplantının yapılacağı tarih, ne de denetim işlevinin nasıl yerine getirileceği tam olarak belli... Çünkü öncelikle Başbakanlık'tan genelge bekleniyor... Öte yandan komisyonun yeni kurulması nedeniyle, teamül oluşturması gerekiyor. Bu arada bazı uzman isimlere göre komisyonun görev ve yetkileri de tartışmalı... Karşı Gazete, Güvenlik ve İstihbarat Komisyonu üyesi milletvekilleri ile konuştu.

CHP'Lİ ŞEKER: ”YÖNETMELİK ÇIKMAZSA ANCAK SOHBET EDERİZ"

Mehmet Şeker - CHP Gaziantep Milletvekili

"Komisyon MİT, Jandarma, Emniyet ve Mali Suçları Araştırma Kurulu'nu denetleyecek. Ama nasıl denetleyeceği henüz netlik kazanmadı. Yazılan raporlara göre denetleyecek. Örneğin MİT'i, MİT'in yazacağı rapora göre denetleyecek ancak onlar da daha önce hiç böyle bir rapor yazmadı. İlk kez yazacaklar... Onlar da bu raporları Başbakanlık yönetmeliğine göre yazacak ama daha o yönetmelik çıkmadı. En geç bir ay içinde yönetmeliğin çıkmasını bekliyoruz yoksa toplantılarda, sohbet etmekten başka bir şey yapamayız".

MHP'Lİ KORKMAZ: ”DEVLET SIRRI TANIMI, AÇIKLIĞA KAVUŞTURULMALI"

Nevzat Korkmaz - MHP Isparta Milletvekili

"Öncelikle bu komisyonun verimli çalışabilmesi için 'devlet sırrı' ve 'gizlilik' tanımının tam olarak açıklığa kavuşturulması lazım. Başbakanlığın, bir yönetmelik hazırlaması lazım. Bu komisyonun ilk üyeleri olduğumuz için teamülleri biz belirleyeceğiz. Demokrasilerde flu olan güvenlik ve istihbarat alanlarının, halkın denetimine açılması iyi niyetli bir örnek bence. Dünyada doğru uygulandığını gösteren örnekler var, umarım öyle olur".

HDP'Lİ TÜZEL: "ÇOK GECİKMELİ BAŞLADIK"

Levent Tüzel -HDP İstanbul Milletvekili

"Çok gecikmeli başladı aslında komisyon... Yasası mayıs ayında çıktı, 7 ay sonra daha ilk toplantı yapılıyor. Komisyona üye olan tüm milletvekilleri, bu görevin ne kadar önemli olduğu konusunda hem fikir. Önerilerde bulunup, kurumların nasıl işlediğine dair incelemeler yapacak. Ancak komisyon ne kadar işleyecek, kurucu komisyon olduğu için nasıl teamüller oluşturacak ve işletecek bunları birlikte göreceğiz".

CHP'Lİ SERİNDAĞ: ”GÖSTERMELİK BİR KOMİSYON"

Mülkiye baş müfettişliği ve valilik yapmış vekillerden CHP'li Ali Serindağ ise komisyonun, muhalefetin ve kamuoyunun beklentilerini karşılayamayacağı görüşünde. Komisyonun kuruluş şekline ilişkin mevzuatı Karşı Gazete'ye değerlendiren Serindağ'a göre, o hükümlerle denetim yapabilmek mümkün değil!

İşte Serindağ'ın değerlendirmesi:

"ORTADA DENETİM YAPACAK HÜKÜM YOK"

"Komisyonun kuruluş şekli ve kuruluşuna ilişkin hükümlerde bir denetim faaliyetine imkan verilmiyor. Ben üye değilim, komisyon üyesi arkadaşlar da görevlerini iyi şekilde yerine getirecektir kuşkum yok ama ortada o koşullar yok. Yani denetim fonksiyonu yok!

Komisyon, sadece Başbakanlıkça hazırlanan raporu görüşecek, üzerine görüş oluşturacak. Milli güvenliğe ilişkin konularda görüş bildirecek, güvenlik konusunda uluslararası görüşmeleri izleyecek... Böyle adı 'denetim' olan ancak işlevinde denetim fonksiyonu bulunmayan bir komisyon...

"BU KOMİSYON NE MİT'İ NE DE DİĞER KURUMLARI DENETLEYEBİLİR"

Bu komisyon ile ne MİT'in ne de diğer iç güvenlik birimlerinin faaliyetlerini denetlemek mümkün! Kuruluş mevzuatındaki ikinci maddeye göre, ilgili birimlerden bilgi ve belge isteme yetkisi yok. Gelen belgelerin de doğruluğunu kontrol edecek bir mekanizma yok. Bana göre bu komisyon kamuoyunda oluşan tepkileri azaltmaya, göz boyamaya '-mış gibi yapmaya’ yönelik bir adım.

"MİT'İ DENETLEMEK İSTİYORLARSA, BİZİM TEKLİFİMİZİ GETİRSİNLER"

Şayet MİT'in faaliyetleri, hukuk devletine uygunluğu denetlenmek isteniyorsa bizim CHP olarak daha önce verdiğimiz ve Meclis raflarında bekleyen, iç güvenlik denetimine imkan veren yasa teklifinin yasalaşmasını sağlarlar. Bu komisyon bence samimi değil, tamamen göstermelik bir komisyon..."

Burcu Oral Evren | KARSİGAZETE.COM