Ankara'da, “Türkiye’nin en yüksek kulesi” olması hedefiyle 2003’te temeli atılan Cumhuriyet Kulesi’nin kaderi belli oldu.
Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi ‘imara aykırılık’ ve ‘mania hattı’ engeline takıldığı için 6 yıldır atıl bekleyen kulenin imar planı değişikliğini reddetti. İnşaatına 27 milyon lira harcanan 144 metrelik kule yıkılacak.
Ankara Keçiören’de temelleri 12 yıl önce atılan, imara aykırı olduğu gerekçesiyle ‘kaçak’ yapı olarak görülen Cumhuriyet Kulesi için Keçiören Belediyesi’nin hazırladığı imar plan değişikliği, önceki akşam Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi’ne geldi. Meclis’in İmar ve Bayındırlık Komisyonu, Keçiören Belediyesi’nin hazırladığı 1/1000 ölçekli uygulama imar plan değişikliğini ‘planlama ilke ve esaslarına aykırı’ olduğu gerekçesiyle CHP, MHP ve BBP’li komisyon üyelerinin muhalefetine rağmen AKP'li üyelerin oylarıyla reddetti.
Komisyon raporu, Meclis gündeminde oyçokluğuyla kabul edildi. Bu karar, Cumhuriyet Kulesi’nin tamamlanması için gerekli olan yasal süreci sona erdirmiş oldu.
Keçiören Belediye Başkanı Mustafa Ak, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi’nin imar plan değişikliğini reddetmesi üzerine şu açıklamayı yaptı:
‘ZARARIN NERESİNDEN DÖNÜLÜRSE KARDIR’
“Biz yönetime geldiğimiz tarihten itibaren bu yanlış projenin düzeltilmesi için elimizden gelen çalışmayı yaptık. Danıştay’ın yıkım kararı üzerine yeni bir imar düzenlemesi yaptık.
Ama Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin bizim imar çalışmamızı reddetmesi ile Cumhuriyet Kulesi’nin yıkımı kesinleşmiştir. Reddedilen imar çalışmamız kanunen bir ilçe belediyesi olarak yapabileceğimiz son yasal hamleydi.
Ortada zaten büyük bir israf ve görüntü kirliliği vardı. Mecbur kaldığımız bu yıkımla ilçedeki tek büyük görüntü kirliliğinden ve israfın daha da artmasından kurtulmuş olacağız. Zararın neresinden dönülürse kârdır.”
SİYASİ ÇEKİŞMENİN SEMBOLÜ
Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Başkan Melih Gökçek’le dönemin AKP'li Keçiören Belediye Başkanı Turgut Altınok arasında pek çok konuda çekişme yaşanmış, Cumhuriyet Kulesi de bu iki ismin rekabeti sırasında mahkemelik olmuştu.
Altınok, 2009’daki yerel seçimlerin hemen öncesinde hakkındaki seks kasedi iddialarının ardından adaylıktan çekilmişti. Son yerel seçimde BBP’den aday olan Altınok, seçimi kaybetmişti.
BİTSEYDİ BÖYLE OLACAKTI
Cumhuriyet Kulesi’nin 175 metre uzunluğunda, içerisinde alışveriş merkezi, restoran, kafe, nikâh salonu, sergi salonu, müze, açık ve kapalı seyir terasları gibi imkânların olması planlanıyordu Zirvesinde ise uzay platformu ve teleskoplarla gözetleme kulesi yer alması düşünülüyordu.
Keçiören’deki Atatürk Botanik Bahçesi’nden kuleye yaklaşık 1680 metre uzunluğunda bir teleferik projesi de yapılacağı belirlenen projede kulenin bir katı ise Yıldırım Beyazıt ile Timur arasında geçen Ankara Savaşı’nı anlatan heykellere ayrılacaktı.
CUMHURİYET KULESİ'NİN 12 YILLIK HİKAYESİ
Cumhuriyet Kulesi’nin hüsranla biten serüveninde şunlar yaşandı:
Dönemin AKP'li Keçiören Belediye Başkanı Turgut Altınok projeyi, “Türkiye’nin en yüksek kulesi Atakule’ye rakip olacak bir Cumhuriyet Kulesi yapacağız” sözleriyle tanıttı.
2003 yılında dönemin Başbakanı Tayyip Erdoğan, kulenin temelini attı, törende Gülben Ergen konser verdi. İnşaat, müteahhit firmanın zarar ettiği gerekçesiyle 2003-2008 arasında birkaç kez durma noktasına geldi.
ATAKULE'NİN MİMARI
Atakule’nin de mimarı olan Ragıp Buluç’un mimarlığını yaptığı, temelinde 500 ton demir kullanılan kulenin yapımına 2008 yılında yeniden hız verildi.
Ankara Büyükşehir Belediyesi, 2008’de Keçiören Belediyesi’ne yönelik şu gerekçelerle dava açtı:
“Dava konusu alana ilişkin olarak herhangi bir plan değişikliği yapılmadığı, bahse konu olan parselin onaylı imar planındaki kullanımının güçsüzler yurdu olduğu ve kule inşaatının mevcut imar planına aykırı olarak yapıldığı, söz konusu kulenin hava mania planları açısından da değerlendirmesi gerektiği ve bu konuda gerekli izinlerin alınmadığı...”
10’uncu İdare Mahkemesi, Büyükşehir’in açtığı dava sonucunda kulenin ruhsatını 2009’da iptal etti.
144’üncü metredeyken durdurulan kule hakkında verilen karar, Keçiören Belediyesi’nce temyize götürüldü. Cumhuriyet Kulesi, mania engelini, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Milli Savunma Bakanlığı’nın hazırladığı yeni mania planıyla aştı.
Ancak bu kez Danıştay 6’ncı Dairesi, kulenin ruhsat iptali kararını, ‘imara aykırı’ olduğu gerekçesiyle onayladı ve imar plansız kalan kulenin yıkılması kesinleşti.
Kararın ardından Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek, “Kulenin yapımına karar veren ilgililer hakkında tazminat davası açılmalı” derken, Keçiören Belediye Başkanı Mustafa Ak, “Karara uyup yıkacağız” dedi.
‘REFERANDUM YAPILSIN’
Projeyi başlatan eski Keçiören Belediye Başkanı Turgut Altınok ise, “Kuleyi yıkmak cinayet demek. Referandum yapılsın, kulenin geleceğine Keçiörenliler karar versin” önerisini getirdi.
Danıştay’ın yıkım kararının ardından Keçiören Belediyesi, Cumhuriyet Kulesi’nin bitirilmesi yönünde bir adım attı.
İmara aykırı bir şekilde bekleyen kule için Keçiören Belediye Meclisi’nde onaylanan imar plan değişikliği 2014’ün aralık ayında Ankara Büyükşehir’e gönderildi.
Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi, Keçiören’in hazırladığı imar plan değişikliğini “planlama ilke ve esaslarına aykırı” olduğu gerekçesiyle AKP'li üyelerin oylarıyla reddetti. Kararla birlikte plansız kalan Cumhuriyet Kulesi’nin yıkımı da kesinleşti.
Kaynak: Mert Gökhan / Hürriyet