Osmanlı devletinin son döneminde Ermenilerin maruz kaldığı katliamları 1987’den bu yana ‘soykırım’ olarak niteleyen kararlar almış Avrupa Parlamentosu, bugün de 100. yılı nedeniyle hazırlanmış ‘Ermeni tasarısı’nı ezici bir çoğunlukla kabul etti.

AP’de alınan kararın ne AB ülkeleri ne de Türkiye için herhangi bir bağlayıcılığı var. Bu karar esasen 100. yıl olması sebebiyle Türkiye üzerindeki uluslararası baskıyı artırmak adına bir manevra.

Bu yolla anma ve hatırlatma gerçekleştirildi, kararda ‘kınama’ ifadeleri kullanılmadı.

Bununla beraber Türkiye’ye ‘soykırımı tanıma çağrısı’ yapıldı ve konuya ilişkin somut adımlar atması istendi. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Başbakan Ahmet Davutoğlu tarafından üzüntü dile getirilmesi, olumlu yönde atılmış adımlar olarak nitelendirildi. Sadece 1915’te yaşananları kapsamayan bir ‘Uluslararası Soykırımları Anma Günü’ önerildi.

PAPA'NIN SÖYLEMLERİNE DİKKAT ÇEKİLDİ

Değişiklik önergelerinden sadece Papa’nın açıklamalarıyla ilgili iki tanesi kabul edildi ve Papa’nın söylemlerinin önemine de karar metninde atıf yapılmış ve dikkat çekilmiş oldu.

Zaten parlamento oturumundaki konuşmalar boyunca çok sayıda parlamenter, Papa’nın sözlerine atıf yaparak Türkiye’den gelen karşı açıklamalara tepki gösterdi.

Hatta bağımsız parlamenter Mario Borghezio, Papa’ya karşı Erdoğan ve Davutoğlu’ndan gelen açıklamaları ‘mafyavari’ olarak nitelendirdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından yapılan ‘bir kulağımızdan girer öbüründen çıkar’ yollu açıklamalar da tepkiyle karşılandı.

Çok az sayıda parlamenter ‘Tarihi tarihçilere bırakalım, yargılamak bizim işimiz değil bu tarihin politikacılarca yanlış kullanımı’ derken, çok sayıda parlamenter  Türkiye’nin ‘soykırım’ı tanıması gerektiğini vurguladı.

PARLAMENTERLERİN ÇOĞUNLUĞUNA GÖRE KARAR BİR FIRSAT

Konsey adına konuşan Kalnina Lukasevica, bazı AB ülkelerinin  ‘soykırım’ı tanımış olduğunu, ancak konu üzerinde AB genelinde fikir birliği olmadığını hatırlattı. Lukasevica Türkiye ile Ermenistan arasındaki ilişikilerin normalleştirilmesi için tüm fırsatların kullanılması gerektiğini ifade etti.

Komisyon adına konuşan Kristina Georgieva ‘soykırım’ ifadesini hiç kullanmayarak ‘katliam’ olarak andı. Komisyonun bu tutumu bazı parlamenterler tarafından tepki gördü.

AP Dışilişkiler Komitesi Başkanı Elmar Brok ise 1 milyonu aşkın Ermeni’nin öldürüldüğünü ve bunun açık bir soykırım olduğunu dile getirdi.

"TÜRKİYE'DE İLİŞKİLERİ DAHA DA GERER"

Pek çok parlamenter, AP’nin bu kararının bir fırsat olduğunu ileri sürdü. Az sayıda vekil ise bu kararın bir işe yaramayacağını, aksine Türkiye’yle ilişkileri daha da gereceğini vurguladı.

Avrupalı parlamenterlerin hemen hepsi Ermenilere yapılanların ‘soykırım’ olup olmadığını tartışmayı bile uygun bulmadıklarını her fırsatta dile getirdi. Bu nedenle, tek bir parlamenter dahi Türkiye’nin önerisi olan ‘Uluslararası Tarih Komisyonu’ fikrini dile getirmedi ve buna ilişkin yorum yapmadı.

Kaynak: Sertaç Aktan | Diken