Yatay geçişte yıllardır bilinen ve uygulanan "Not Ortalaması Esasına Dayalı Yatay Geçiş" yöntemi yanında YÖK tarafından 2013 Eylül’ünden beri uygulanmasına izin verilen"Merkezi Yerleştirme Puanına Göre Yatay Geçiş" üniversitede okuyan ve okuduğu bölümden memnun olmayan öğrenciler için büyük bir fırsat sunuyor.

Bu yöntemin kamu vicdanına zarar vermeyen son derece şeffaf tek bir kuralı var, 'taban puanı şartı'nı sağlıyor olmak.

Yatay geçiş ne demek ?

Ülkemizde yatay geçiş, 24.04.2010 tarih ve 27561 sayılı “Yükseköğretim Kurumlarında Önlisans Ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yan Dal İle Kurumlar Arası Kredi Transferi Yapılması Esaslarına İlişkin Yönetmelik” esaslarına göre yürütülüyor. Yönetmelik yatay geçişi  “bir yükseköğretim kurumunda kayıtlı olan öğrencinin yönetmelikteki esaslar çerçevesinde, aynı düzeydeki diğer diploma programlarında öğrenime devam etme hakkı kazanması” olarak tanımlıyor.Yönetmelikte tarif edilen esasların uygulanması ile ilgili detaylar ise YÖK tarafından alınan kararlar ile belirleniyor.

ÜNİVERSİTELER YÜZDE 30 KONTENJAN AYIRMAK ZORUNDA

Merkezi yerleştirme puanı ile yatay geçişi tarif eden madde, bir üniversiteye öğrencisinin üniversiteye yerleştiği sene puanının tuttuğu her bölüme yatay geçiş yapabilmesine olanak veriyor.

Bir diğer deyişle, zamanın üniversiteye yerleştiğini öğrenen ve “tüh keşke şu bölümü de yazsaymışım, bak giriyormuşum” diyen her öğrencinin artık o bölümlere yatay geçiş yapabilecek.

Merkezi Yerleştirme ile Yatay Geçiş’in uygulama esasları şunlar:

Uygulamadan merkezi yerleştirme ile üniversiteye (Türkiye ve KKTC) yerleşmiş ve halen üniversiteye kayıtlı olan tüm öğrenciler faydalanabiliyor (Yurtdışında bir üniversitede kayıtlı öğrenciler faydalanamıyor)

Üniversiteler merkezi yerleştirme esasına göre yatay geçiş için her sınıf seviyesinde ÖSYS kontenjanlarının %30’u kadar kontenjan açmak durumundalar. Örneğin ÖSYS kontenjanı 60 olan bir makine mühendisliği bölümü 1., 2., 3. ve dördüncü sınıf için 18’er kişilik kontenjan ayırmak durumunda.

Üniversitelerin kontenjanları ilen etmelerine gerek yok. Gelen her başvuruyu değerlendirilmek durumundalar.

Bir öğrenci, hali hazırda öğrencisi olduğu üniversiteye yerleştiği sene aldığı puanlar dikkate alındığında, kendi puanı yatay geçiş için hedeflediği bölümün o seneki taban puanından yüksek ise, yatay geçiş yapabiliyor.

Taban puanı tutturması durumunda, üniversite öğrenciye kısıtlayıcı başka herhangi bir başarı şartı getiremiyor.
Üniversiteye kayıtlı olan ancak kaydını dondurmuş öğrenciler de bu haktan yararlanabiliyorlar.

ÖNEMLİ AYRINTILAR: 

3-7 Ağustos 2015’te üniversiteye kayıt yaptıranlar, yatay geçişe hemen başvuramıyorlar, ancak bahar 2016 yarıyılı öncesinde (Ocak-Şubat 2016) bu haktan faydalanabiliyorlar.

Taban puanı tutturmak kaydı ile hazırlık sınıfı ve son sınıf dahil her sınıfa yatay geçiş yapılabiliyor.

Özel yetenek ile öğrenci alan bölümlere yatay geçiş yapmak mümkün değil. Ancak hali hazırda özel yetenek bölümlerinde okuyan bir öğrenci, taban puan şartını sağlamak koşulu ile başka bölümlere yatay geçiş yapabilir.

Ön lisanstan (MYO) lisansa (Fakülte) veya tersi yatay geçiş mümkün.

Öğrencilik yaşamı boyunca sadece bir kez merkezi yerleştirme ile yatay geçişten yapılabiliyor.

Öğrenci yatay geçiş yaptığı bölüm/üniversiteden memnun kalmazsa, bir sonraki dönem eski bölümüne geri dönebiliyor.
Sınavsız geçiş ile üniversiteye yerleşmiş olanlar da yatay geçişten faydalanabiliyorlar. Bu öğrencilerde taban puanla birlikte taban yerleşme öncelikleri dikkate alınıyor.

Taban puanı tutturmak kaydı ile İngilizce hazırlık sınıfının zorunlu olduğu programlara yatay geçiş yapılması durumunda, yabancı dil muafiyet şartlarının sağlanması gerekiyor.

İngilizce hazırlık sınıfında okurken, taban puanı tutturmak kaydı ile Türkçe bir programa geçmek mümkün.

İngilizce (ya da diğer yabancı dil) hazırlık sınıfında kalanlar da taban puanı tutturmak kaydı ile yatay geçiş yapabiliyorlar.
T.O.K. bölümlerine sadece M.T.O.K. tercih edebilenler yatay geçiş yapabilirken, hali hazırda M.T.O.K. bölümlerinde okuyanlar taban puanı tutturmak kaydı ile her bölüme yatay geçiş yapabiliyorlar

Vakıf üniversitelerine yatay geçişte öğrenci bursunu kaybediyor ancak vakıf üniversitesinin üst yönetimi bursun devamı ya da oranına karar verebiliyor.

Kaynak: NTV