17 Aralık operasyonu sonrası çıkarılan yeni kararnamelerle yargının yapısında neler değişti? Yargıtay, Danıştay ve HSYK'da neler değişti?
17 Aralık operasyonu sonrasında yargı teşkilatı tamamen değiştirilirken, yeni kararnamelerle operasyonu yapan hâkim ve savcılar görevden alındı, Adalet Bakanı ve Müsteşarı değişti.
Bu dönemde Yargıtay, Danıştay ve HSYK’nın yapısını değiştiren yeni düzenlemeler hayata geçirildi.
Aramalarda aranan “makul şüphe” şartı önce “somut delillere” dönüştürüldü, daha sonra son yargı paket ile yeniden “makul şüphe”ye dönüldü.
MÜSTEŞAR GİTTİ
17 Aralık operasyonunun başladığı dönemde Adalet Bakanlığı koltuğunda Sadullah Ergin, Adalet Bakanlığı Müsteşarlığı koltuğunda Birol Erdem oturuyordu.
Ergin, Hatay’dan büyükşehir belediye başkanı adayı olduğu için kabine revizyonunda görevi Bekir Bozdağ’a devretti. Bozdağ’ın bakanlıkta ilk icraatı müsteşarı değiştirmek oldu.
Erdem’in yerine Bakanlık Yüksek Müşaviri Kenan İpek müsteşar oldu.
Bakanlıkta çok sayıda bürokrat da yenilendi.
İstanbul Başsavcısı ve Emniyet Müdürü değiştirildi.
SAVCILARIN YERİ DEĞİŞTİRİLDİ
İkinci önemli değişiklik hâkim ve savcıların görev yerlerini belirleyen HSYK 1. Dairesi’nde yaşandı. Bakan Bozdağ’ın talebiyle 1. Daire’nin iki üyesi değiştirildi.
HSYK 1. Dairesi önce 17-25 Aralık operasyonunu yapan Zekeriya Öz, Celal Kara ve Muammer Akkaş gibi savcıların görev yerlerini değiştirdi, ardından birçok hâkim ve savcının görev yerini değiştiren kararnamelere imza attı. Bu değişikliklerin ardından 17-25 Aralık operasyonu kapsamında gözaltına alınanlar serbest bırakılırken, yeni savcı da soruşturma hakkında takipsizlik kararı verdi.
YARGI PAKETLERİ ÇIKTI
Hükümet, yasal değişikler konusunda ise ilk olarak Adli Kolluk Yönetmeliği’ne el attı. Düzenleme ile savcıların yaptıkları soruşturmalara ilişkin başsavcıları bilgilendirme koşulu getirildi. Danıştay, tepki çeken düzenlenmenin yürürlüğünü durdurdu. Bu gelişme üzerine hükümet HSYK’nın yapısında değişiklik öngören yasayı Meclis’ten geçirdi.
Yasa Adalet Bakanı’na geniş yetkiler tanırken, HSYK’daki 500 personelin görevi sona erdi. Yasa Anayasa Mahkemesi’nce iptal edildi. Bunun ardından HSYK, Yargıtay ve Danıştay’ın yapısında değişiklik öngören düzenlemeler birbiri ardına yasalaştı. 17 Aralık operasyonunun hemen ardından Ceza Muhakemeleri Kanunu’nda yapılan ve aramalarda aranan “makul şüphe” şartı “somut delillere” dönüştürüldü.
Son yargı paketi ile bu koşul, yeniden “makul şüphe” biçiminde değiştirildi.