Son yıllarda klinik testlerin yaygın kullanıma girmesiyle çok daha sık saptanmaya başlanan D vitamini düzeyi baharla birlikte en düşük seviyelere iniyor ve yorgunlukla karıştırılıyor.
D vitamini eksikliği önemli sorunlara neden oluyor.
D vitamini en çok güneşin ultraviyole ışınlarının etkisiyle sentezlenebiliyor. Kışın güneş ışınlarının yeterince dik gelmemesi ve güneşli günlerin azlığı D vitamini düzeylerinin düşmesine yol açıyor. Ancak daha önemlisi güneşten ne kadar faydalanıldığı.
YÜKSEK FAKTÖRLÜ KREMLER ENGELLİYOR
Medipol Üniversitesi Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Öztürk, “Dört duvar arasında gününü geçiren bir insan Arabistan Çölü’nde yaşasa bile ciddi D vitamini eksikliği ile karşılaşabiliyor. Ciltte melanin pigmenti arttıkça vitamin D sentezi azalıyor. Yani esmer tenliler D vitamini eksikliği için daha riskli. Yüksek faktörlü güneş kremleri de D vitamini yapımını önemli ölçüde azaltıyor” dedi.
ÜLKEMİZDE HALK SAĞLIĞI PROBLEMİ
Gelişmiş ülkelerde sütlere D vitamini takviyesi yapıldığından, vitamin D eksikliği daha az görülüyor. Ancak ülkemizde yapılmıyor bu nedenle eksikliği çok yaygın. Özellikle uzun mesai saatlerini kapalı ortamlarda geçiren doktorlar ve sağlıkçalışanları, diğer ofis çalışanları gibi ciddi eksikliği riski ile karşı karşıya.
FAZLASI DA SORUN OLUŞTURUYOR
D vitamini fazlalığı seyrek de olsa sorun yaratıyor. Kanda kalsiyum yükselmesi, böbrek bozukluğu riski ve uzun vadede böbrek taşı oluşabiliyor. D vitamini düzeyi kanda 25-OH vitamin D düzeyi ile ölçülüyor. 12 ng/ml altı ciddi eksiklik olarak niteleniyor. 12-20 arası hafif eksiklik görülürken, son veriler ideal olarak 50-60 ng/ml üzerini kabul ediyor. Eğer bu düzey normal kabul edilecek olursa ülkemizde normal D vitamini düzeyine sahip insanlar yüzde 1-2’yi geçmez.
D VİTAMİNİ DÜŞTÜKÇE DAHA SIK ACIKILIYOR
D vitamini eksikliğinin ilk ve en yaygın bulgularından birinin iştah artışı, özellikle karbonhidratlı gıdalara karşı istek artıyor, daha sık acıkılıyor. Obezlerde Dvitaminin düzeyinin düşük olduğu biliniyor. D vitaminini düzeltmeden diyet programlarında da başarılı olunamıyor.
İştah artışının yanı sıra gündüz uyuklamaları, yemek sonrası rehavet hali de vitamin D eksikliğinin erken bulgularından biri. Bu da genellikle yemeği takip eden saatlerde hızlı şeker düşmesi neticesi ortaya çıkıyor. Düzeyler düzeltildikten sonra gün içindeki uyuklamalar azalıyor, kahvaltı ya da öğle yemeğinden sonra meydana gelen performans düşüklükleri geçiyor.
KAS VE KEMİKLERİNİZ AĞRIYORSA DİKKAT
D vitamini eksikliğinin bir diğer bulgusu kas ağrıları. Kaslarda çabuk tutulmalar, kasılma ve kramplar görülüyor. Bağdaş kurmak gibi dolaşımın bozulduğu oturma pozisyonlarında daha çabuk kasılma ve kramplar ortaya çıkıyor.
Eksikliğin derecesi artıkça kemik ağrıları ortaya çıkıyor. En sık bacaklardaki kemikler ağrıyor. Bu uzun sürmüş ciddi D vitamini eksikliğinin bir bulgusu olarak tanımlanıyor. Bu dönemde kemiklerin kırılganlığı da artıyor.
Kanserden kalp hastalıklarına pek çok hastalığın nedenlerinde vitamin D eksikliğinin rol alabileceği düşünülüyor. Pek çok kanser türünde vitamin D düzeyi düşük bulunuyor.
Kaynak: Bugün