KARŞI GAZETE | RÖPORTAJ

Dalga geçer gibi "çevre kirliliği" pazarlayan, bu rahatsız edici reklamıyla sayısız eleştirinin hedefi olan şirket, tepkilerin yanısıra bir çok iş başvurusu da aldı... Term- X'ten söz ediyoruz... Acaba "Türkiye'yi uçtan uca kömürlü santrallerle donatmayı" vaat eden bu şirketin arkasında kimler var? Karşı Gazete, Greenpeace Akdeniz İklim ve Enerji Kampanyası Sorumlusu Avukat Deniz Bayram ile konuştu...

-Nedir bu Term-X? Neden bu kadar çok dikkat çekti?

TERM-X MEĞER GREENPEACE PROJESİYMİŞ!

Term-X, Türkiye’ye 80 yeni kömürlü termik santral inşa edeceğini iddia eden, Greenpeace’in yarattığı hayali bir enerji şirketi. Fakat elbette insanlar bunu kampanyanın başlangıcında bilmiyorlardı. Başlangıçta Term-X şirketin sahibi Ali Salih Sirkeci’nin rol aldığı tanıtım filmdeki absürdlükle gerçeklik arasında gidip gelen iddialar ile insanların dikkatini çekmeye başladı. Şirketin Facebook hesabında kısa bir süre tartışmalar başladı. Kimi şirkete tepki gösteriyor, kimi ise iş istiyordu. Elbette bazıları tanıtım filminin içerdiği kara mizah dozu nedeniyle bunun bir viral olduğunu tahmin etti.

"GERÇEK SANDILAR, TV YAYININA ÇAĞIRDILAR..."


Kısa sürede Term-X o kadar ses getirdi ki Business Channel Türk kanalı, gerçek bir şirket zannederek Term-X’i bir programına davet etti. Programa Term-X’in Kurumsal İletişim Müdiresi olarak katılan Nur Sirkeci, kömürlü termik santrallerin aslında iyi bir şey olduğunu ve hatta kömürün yenilenebilir bir enerji kaynağını söyleyebilecek kadar ileri gitti.

"CHANGE.ORG'DA KAPATILMASI İÇİN İMZA KAMPANYASI BAŞLATILDI"

Term-X’in ünü gün geçtikçe yayılıyordu. Öyle ki bir süre sonra Greenpeace’ten tamamen bağımsız şekilde Term-X’in kapatılması için change.org’da bir imza kampanyası başlatıldı. Tüm bunlar bir akşam Term-X’i Twitter’da en çok konuşulan 3. konu haline getirdi.

Term-X bu kadar ilgi çekti çünkü Ali Salih Sirkeci’nin iddiaları aslında bir yandan da son derece “provoke edici”ydi. İnsanlar, birisi karşılarına çıkıp da kömürlü termik santrallerin çevreye ve insan sağlığına etkilerini, “Bir şey olmaz” umarsızlığı ile bu kadar net şekilde savununca  tepkisiz kalamadılar.

-Term-X kampanyası şimdiye kadar en çok ses getiren Greenpeace Kampanyası oldu galiba...

Bu fikir nasıl doğdu? Tek başına reklam ajansı başarısı olduğunu düşünmüyoruz...

"BİZE BİR ŞEY OLMAZ" DİYENLER, BU KAMPANYANIN FİKİR BABASI...

Bunca yıldır yürttüğümüz kampanyalarımızda, gerek idari kurumlar, bakanlıklar gerekse de şirketler cephesinde, kömür ile ilgili gerçekleri paylaştığımızda farklı tepkiler aldık. Gerçekten, kanserden bahsederken, “önemli olan enerji”, iklim değişikliği tehlikesini anlatırken, “bize bir şey olmaz” sözlerini sıklıkla duyduk. Bu cevaplar, kömürlü santrallerin izinlerine karşı açtığımızda davalarda karşı cevap dilekçesinde çıktı karşımıza. Her defasında şaşırdık ve bizimle dalga geçiyorlar galiba hissine kapıldık. Bu kampanya ile oluşturduğumuz profiller ile  bu kalıplaşmış ifadeleri göstermek istedik. Kampanyalarımızı yürütürken, birçok alanda karşı karşıya kaldığımız karşı argümanlara bir ayna tutmak istedik. “Bize birşey olmaz” diyen ve kömür santrallerine izin veren veya bu santralleri yapan kurumlara, bakanlıklara, 'bunlara inanmıyorsunuz gerçekten değil mi' diye sormak istedik. Kısacası, kampanya yıllardır  yürüttüğümüz kampanyalarımızda biriktirdiklerimizden çıktı.

-Kampanya çok ilginç olduğu için ilginç geri dönüşler de aldı sanırım... Term X şirketi hakkında  eleştiri, tepki, iş başvurusu vb... başka talepler oldu mu? İnsanlar şirkete ve termik santral yapımı  kampanyasına nasıl reaksiyon gösterdi?

"EN BÜYÜK TEPKİ ÇANAKKALE, SOMA VE ZONGULDAK'TAN GELDİ"

Term-X’e çok fazla iş başvuru geldi. Zaten siz de şirketin Facebook hesabına girdiğinizde gelen iş taleplerini göreceksiniz. Fakat bundan daha fazla tepki vardı. “İnsanları böyle kandırmaya utanmıyor musunuz” diyenler, bunun yanısıra kömürlü termik santrallerin yan etkilerini sıralayarak bunlarla nasıl baş etmeyi düşündüklerini soranlar, hatta şirkete zaman zaman küfredenler dahi oldu. Az önce de bahsettiğim gibi bunun en uç noktası da “İnsanlarla dalga geçer gibi reklam filmi çeken Term-X kapatılsın” başlığı ile change.org’da başlatılan imza kampanyası idi.

Bu noktada en çok dikkatimizi çeken en büyük tepkinin genelde halihazırda kömürlü termik santrallerin bulunduğu Çanakkale, Soma, Zonguldak gibi ilçelerden gelmesiydi. Çünkü bu insanlar gündelik hayatlarında kömürlü termik santrallerin sağlıklarına ve çevrelerine etkisini en acı şekilde deneyimliyorlar.

-İnternet sitesi çok ilginç... Özellikle çocuklar için olanlar santrallerin kurulduğu illerde yürütülecek zihni sinir projeleri adeta... Kimse "dalga mı geçiyorsunuz!" diye sormadı mı?

"SÜSLÜ LAFLAR ARKASINA GİZLENEN ABSÜRDLÜKLER, GÖRÜNÜR HALE GELDİ"

Sordular tabii ki... Özellikle Business Channel’da Nur Sirkeci’nin “Soma’da kömürlü termik santralin yanına çocuklara bunun kötü bir şey olmadığını anlatabilmek için çocuk parkı kuracağız” demesinin ardından birçok tepki ve “şaka mı” tarzında sorular geldi. Bunlar aslında bizim mizahi tonda dile getirdiğimiz şeyler ama kömürlü termik santralleri işleten şirketlerin internet sayfalarında “sosyal sorumluluk” adı altında bunlara benzer projeler yürüttüğünü görüyoruz. Yani aslında insanların tepkileri tüm benzer şirketlere idi. Aradaki tek fark kara mizah dozunun yüksek olması nedeniyle normalde “süslü” lafların ardına gizlenmeye çalışılan bu absürdlükler görünür hale geldi ve insanlar “şaka mı” diye sorabildi.

- Projenin aslında bir Greenpeace kampanyası olduğunu açıkladığınızda geri dönüşler beklediğiniz gibi oldu mu?

"İNSANLARI HAREKETE GEÇİRMEKTE BAŞARILI OLDUK"

Kesinlikle. Greenpeace olarak bu kampanya ile “kansere çare buluruz”, “bize bir şey olmaz” gibi söylemleri kara mizahla süsleyip dikkatleri çekmeyi ve insanları harekete geçirmeyi amaçlıyorduk. Bir başka deyişle insanlara her gün verdikleri bu tepkilerin aslında özünde “kara mizah” malzemesi olduğunu biraz daha abartılı bir dille göstermek ve insanlara, “nedir bizi bekleyen kapkara günler?” diye sordurmak istiyorduk. Bu soruya alacakları yanıtla da harekete geçmelerini planlıyorduk. Nitekim öyle de oldu. Videomuza geri dönüşler çok güzel ve de kömürlü termik santrallere karşı Enerji Bakanlığı’na yönelik komurcanalir.org sitesi üzerinden başlattığımız imza kampanyamız da şu anda çok iyi gidiyor.

- Hükümet cephesinden, siyasilerden nasıl tepkiler geldi? Onların da kampanyadan haberi oldu mu?

Greenpeace, Türkiye’de yıllardır, iklim değişikliği ve enerji kampanyası yürütüyor. Bu kapsamda, kömür yakıtlı termik santrallere karşı yerel direnişlerle yan yana olmak, kömürlü santrallerin yıkıcı etkilerine dair araştırmalar yapmak, bu projelere izin ve lisans veren Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na projelerden vazgeçilmesi konusunda idari başvurularda bulunmak, bu kurumlar tarafından verilen idari izinlere davalar açılması, kömüre dayalı elektrik üretim biçiminin ekonomik ve toplumsal olarak da geleceği olmadığını göstermek için çalışmalarda bulunuyoruz.

KOMURCANALİR.ORG SİTESİNE BİR İMZA...

Bu çalışmalarımız sırasında yetkili ve görevli kurumlar ile birçok kez karşı karşıya kaldığımız gibi, kampanyaları yürütürken zaman zaman diyalog içinde de olduk. Bu yeni kampanyamızda ise can alan kömürlü termik santrallere karşı duran insanlardan,  komurcanalir.org web sitemizde toplayacağımız imzalarla Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’na enerji politikasında değişiklik taleplerini ulaştıracağız. Hedefimiz bakanlık olunca, elbette kampanyamızdan haberdar olmuşlardır. Ne tepki vereceklerini ise önümüzdeki günler gösterecek.

-Sanırım hedefe ulaştı Term X, bundan sonra başka ilginç kampanyalar da görecek miyiz?

Greenpeace her zaman yaratıcı ve ilgi çeken kampanyaları ile gündemde yer aldı. Bundan sonra da doğa tahribatı yaratılan farklı alanlarda yine troll olmasa da ilgi çekici ve yaratıcı farklı kampanyalarımız devam edecek.

Burcu Oral Evren | karsigazete.com.tr